Xác định vị trí của lực lượng quản lý thị trường trong điều kiện mới

Phát triển kinh tế thị trường hiện đại và hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng là nền tảng mới cho hoạt động của lực lượng quản lý thị trường Việt nam. Điều này không chỉ đặt ra những yếu cầu, nhiệm vụ mới cho lực lượng quản lý thị trường mà cần xác định lại vị thế của lực lượng này trong nền kinh tế quốc dân. Những tư duy mới về vị thế của lực lượng quản lý thị trường là:

Một là, Lực lượng quản lý thị trường là tuyến phòng thủ nội địa của sản xuất, lưu thông hàng hoá. Mở cửa hội nhập quốc tế, một mặt phải tận dụng những cơ hội để phát triển kinh tế thương mại, mặt khác phải xử lý được các thách thức, tiêu cực cho nền kinh tế. Trong điều kiện đó, thị trường trong nước đã có sự liên kết chặt chẽ và thông thương với thị trường nước ngoài. Nguyên tắc bình thông nhau đã diễn ra giữa thị trường trong nước và thị trường nước ngoài. Điều này không chỉ diễn ra đối với những hàng hoá xuất nhập khẩu mà cả hàng hoá nội địa. Đó là tín hiệu tốt lành với nền kinh tế vì nó tạo cơ hội cho các nhà kinh doanh Việt Nam, đồng thời nó cũng tạo ra áp lực và nguy cơ lớn cho sản xuất và kinh doanh trong nước. Để ngăn chăn những nguy cơ cho nền kinh tế đất nước cần có hệ thống phòng thủ hữu hiệu đối với sản xuất, lưu thông hàng hoá trong nước và với nước ngoài. Hệ thống phòng thủ cho sản xuất lưu thông hàng hoá bền vững gồm 3 tuyến: (1) Tuyến phòng thủ ngoài biên giới với lực lượng chủ công là ngoại giao kinh tế, tình báo kinh tế; (2) Tuyến phòng thủ trên biên giới, cửa khấu với lực lượng chủ công là hải quan; (3) Tuyến phòng thủ nội địa với lực lượng chủ công là quản lý thị trường. Ba tuyến phòng thủ này vừa hoạt động độc lập theo chức năng vừa liên kết chặt chẽ với nhau để hình thành hệ thống thống nhất. Như vậy lực lượng quản lý thị trườn không chỉ là lực lượng chuyên trách của Nhà nước thực hiện chức năng phòng, chống, xử lý các hành vi kinh doanh hàng hóa nhập lậu; sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm, hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ; hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; hành vi vi phạm pháp luật về chất lượng, đo lường, giá, an toàn thực phẩm và gian lận thương mại; hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà cao hơn là tuyến phòng thủ trên thị trường hàng hoá của đất nước.

Hai là, Thực hiên nguyên tắc quản lý rủi ro thay cho quản lý tác nghiệp của toàn lực lượng. Thực hiện việc kiểm tra, giám sát của lực lượng quản lý thị trường hiện nay chủ yếu chỉ là hoạt động nghiệp vụ xử lý các xâm phạm, vi phạm đã xẩy ra. Phương thức hành động theo vụ việc chỉ là giải quyết phần ngọn của vấn đề. Nó luôn đặt lực lượng quản lý thị trường ở trạng thái bị động, ứng phó, thiếu nhân lực. Phải thực thi nguyên tắc quản lý rủi ro trong hoạt động của lực lượng quản lý thị trường. Tức là (1) Phòng ngừa chủ động; (2) Ngăn chặn từ từ xa, từ trước; (3) Phát hiện tại nguồn; (4) Xử lý tận gốc.

Ba là, Góp phần tạo lập môi trường vĩ mô minh bạch, thuận lợi cho sản xuất kinh doanh và thu hút đầu tư. Quản lý nhà nước trong nền kinh tế hiện đại đã có nhứng đổi mới có tính cách mạng. Đó là: Tư duy mới trong cách tiếp cận quan hệ giữa nhà nước quản lý và sự vận động khách quan của thị trường; Thay đổi từ tư duy quản lý cấm sang nhà nước tạo lập môi trường và phát triển. Lực lượng quản lý thị trường là công cụ quản lý chành hính nhà nước. Lực lượng quản lý thị trường thực thi công vụ nhưng không trở thành lực cản của sản xuất kinh doanh hàng hoá mà để tạo môi trường bình đẳng, thuận lợi và thượng tôn pháp luật cho sản xuất kinh doanh. Tình trạng một số công chức quản lý thị trường có biểu hiện nhũng nhiễu, hách dịch gây phiền hà, cản trở sản xuất kinh doanh hợp pháp, chính đáng cần phải loại bỏ ra khỏi lực lượng.

Tư duy mới về xây dựng lực lượng Quản lý thị trường chuyên nghiệp, hiện đại

Bảo đảm tính chuyên nghiệp, hiện đại trong thực thi công vụ của toàn lực lượng

Chuyên nghiệp có thể hiểu theo nghĩa đơn giản nhất, là chuyên tâm vào nghề nghiệp, công việc. Tính chuyên nghiệp của lực lượng quản lý thị trường không chỉ có trong các công việc có quy mô lớn, mức độ phức tạp cao mà phải thể hiện ngay trong từng công việc nhỏ, hàng ngày. Nội dung chính của tính chuyên nghiệp là: Làm việc có kế hoạch; Tinh thần trách nhiêm cao; Chuyên tâm với công việc; Tự học tập và không ngừng học hỏi để nâng cao trình độ; Độc lập tự chủ và có tinh thần hợp tác trong công việc; Tính kỷ luật cao trong thực thi công vụ và thời gian làm việc.

Hiện đại thể hiện trọng tâm là xây lực lượng quản lý thị trường chính quy thống nhất; Áp dụng kinh tế số, công nghệ số trong quản lý; Đầu tư cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại phục vụ cho hoạt động của lực lượng quản lý thị trường.

Xây dựng hình ảnh và phong cách của công chức quản lý thị trường

Tương xứng với chức năng, nhiệm vụ trong điều kiện mới, công chức quản lý thị trường cần có 5 chữ “vàng” sau đây:

Nghe danh thì “Kính”: Là lực lượng được coi trọng trong hệ thống hành chính nhà nước do có những giá trị đóng góp lớn cho đất nước. Lực lượng góp phần tạo bình yên, phát triển bền vững trong sản xuất lưu thông hang hoá.

Nhìn người thì “Uy”: Là người có sức mạnh, uy quyền và tín nhiệm trong quan hệ và hành động. Hình thức là trang phục, nội dung là tri thức, nhân cách và phong thái làm việc.

Hành động phải “Nể”: Trong thực thi công vụ các đối tác thấy được sự vượt trội của ta so với họ và họ tôn trọng.

Quyết định phải “Phục”: Quyết định xác đáng, hợp tình, hợp lý. Đối tượng chấp hành khâm phục và không thể bác bỏ.

Nhân cách phải “Liêm”: Đây là việc công chức quản lý thị trường phải tuân thủ tuyệt đối các quy tắc, chuẩn mực chung áp dụng cho hoạt động công vụ.

Hy vọng sẽ có lực lượng công chức quản lý thị trường trong tương lai mạnh về trình độ chuyên môn, am hiểu về chính sách pháp luật, có kỹ năng nghề nghiệp khắc phục những hạn chế và yếu kém trong hoạt động công vụ, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong kinh tế thị trường hiện đại, hội nhâp quốc tê sâu rộng ở nước ta.