Ngay sau cuộc điện đàm với Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường vào sáng 13/1, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính có ý kiến chỉ đạo: Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan và 7 tỉnh biên giới tiếp giáp với Trung Quốc khẩn trương thành lập nhóm công tác do Thứ trưởng Bộ Công Thương làm tổ trưởng, phối hợp với phía Trung Quốc tiếp tục giải quyết vấn đề ách tắc hàng hóa tại cửa khẩu biên giới nhằm nâng cao hiệu suất thông quan, lưu thông hàng hóa ở của khẩu biên giới, duy trì thương mại thông suốt giữa hai nước, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán, đảm bảo kiểm soát dịch bệnh hiệu quả, khoa học, an toàn.

Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ đã được Văn phòng Chính phủ thông báo để các Bộ, Ủy ban nhân dân các tỉnh Điện Biên, Lai Châu, Lào Cai, Hà Giang, Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh biết, thực hiện.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo Bộ Công Thương phối hợp với các Bộ, cơ quan thành lập nhóm công tác giải quyết vấn đề ách tắc hàng hóa tại cửa khẩu với Trung Quốc

Mới đây, trong buổi Họp báo thường kỳ của Bộ Công Thương, thông tin về tình trạng ùn ứ nông sản trên biên giới phía Bắc, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho biết, nguyên nhân chủ yếu và trực tiếp của tình trạng ùn ứ hàng hóa là do phía Trung Quốc tạm dừng thông quan ở hầu hết các cửa khẩu biên giới. Một số cửa khẩu vẫn được mở nhưng thực hiện các biện pháp chống dịch rất chặt chẽ.

Về phía Việt Nam, nguyên nhân đến từ các hạn chế cố hữu trong sản xuất và xuất khẩu nông sản của Việt Nam thời gian qua như sản xuất chưa đúng với quy trình, tiêu chuẩn và yêu cầu của thị trường; chất lượng hoặc bao gói ở đâu đó vẫn chưa đáp ứng được các yêu cầu của thị trường nhập khẩu; việc truy xuất nguồn gốc, đăng ký vùng trồng còn chậm.

“Trong số các sản phẩm nông sản xuất khẩu, vẫn có nhiều sản phẩm chưa thể đi chính ngạch mà vẫn phải sử dụng hình thức trao đổi cư dân biên giới để xuất khẩu”, lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu thông tin.

Cũng theo lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu, ngay từ khi xuất hiện tình trạng ùn ứ, Chính phủ, Bộ Công Thương, các địa phương đã vào cuộc rất sớm và liên tục có các cuộc họp nhằm tháo gỡ tình trạng này. “Vừa qua, Bộ Công Thương cũng đã có đoàn công tác đến các tỉnh biên giới như Quảng Ninh, Lào Cai, Lạng Sơn nắm bắt tình hình ngay lập tức”, bà Nguyễn Cẩm Trang - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu thông tin và cho biết, về đối ngoại, Bộ Công Thương và Bộ Ngoại giao đã trao đổi với phía bạn để có giải pháp kịp thời trước mắt tháo gỡ khó khăn như thống nhất quy trình giao nhận hay kéo dài thời gian thông quan tại cửa khẩu.

Với những nỗ lực đến từ các Bộ, ngành, đến nay tình hình ùn ứ đã có những tiến triển tích cực. Nhiều cửa khẩu đã thông quan trở lại như Quảng Tây, Đông Hưng… Đặc biệt, với mặt hàng thanh long, từ 12/1 đã bắt đầu được thông quan qua Lào Cai. Đây là tín hiệu tích cực, thể hiện sự vào cuộc tích cực của các bộ ngành và địa phương biên giới thời gian qua.

Thời gian tới, để thông quan hàng hóa được thuận lợi, nhất là trong cao điểm Tết, bà Trang khuyến nghị, các doanh nghiệp cần quan tâm đến chất lượng nông sản xuất khẩu, nâng tầm nông sản xuất khẩu để để đa dạng hoá thị trường; xuất khẩu chính ngạch vào Trung Quốc và thâm nhập vào các thị trường đã ký kết các FTA để tận dụng ưu đãi thuế quan từ thị trường này.

Đối với địa phương sản xuất, Bộ Công Thương đề nghị cần quan tâm đến kế hoạch kết nối cung cầu ngay từ đầu vụ, đặc biệt là với khách hàng tại Trung Quốc.

“Bắc Giang, Hải Dương đã làm rất tốt việc kết nối giao thương ngay từ đầu vụ nên vài năm gần đây, không có tình trạng tắc nghẽn với vải thiều ở các địa phương này. Bộ Công Thương cũng sẽ phối hợp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn - đơn vị đàm phán về kiểm dịch để ta có nhiều loại quả hơn xuất khẩu sang Trung Quốc và rút ngắn tỷ lệ trái cây phải kiểm dịch”, bà Trang chia sẻ.