Một nghiên cứu mới của tổ chức tư vấn năng lượng Ember cho thấy, sản lượng điện toàn cầu từ than đã tăng liên tục trong hai thập kỷ qua, tăng gần gấp đôi từ 5.809 terawatt giờ (TWh) vào năm 2000 lên 10.434 TWh vào năm 2023. Trong đó, mức tăng cao nhất đến từ Trung Quốc với 319 TWh và Ấn Độ với 100 TWh.

Theo Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), than vẫn là nguồn năng lượng lớn nhất để sản xuất điện, cung cấp hơn 1/3 lượng điện toàn cầu. Than đá sẽ tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong các ngành công nghiệp như sắt thép cho đến khi có công nghệ mới.

“Sẽ rất khó đạt được mục tiêu nếu không nhanh chóng cắt giảm sản lượng than. Nó chắc chắn sẽ nằm ngoài tầm với”, Francis Johnson, nhà nghiên cứu cấp cao và lãnh đạo khí hậu tại Trung tâm Châu Á của Viện Môi trường Stockholm cho biết.

Đối với Trung Quốc - nền kinh tế lớn nhất châu Á, có hai mục tiêu lớn về khí hậu: phấn đấu đạt mức phát thải carbon cao nhất vào năm 2030 và đạt mức trung hòa carbon vào năm 2060. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào than đá vẫn chưa có dấu hiệu suy giảm.

Nghiên cứu của Ember cho thấy, nhu cầu điện ở Trung Quốc đã tăng gấp 7 lần kể từ đầu thập kỷ này, trong khi nhu cầu than tăng hơn 5 lần trong cùng kỳ.

Dữ liệu từ nghiên cứu cho thấy, Trung Quốc - nhà sản xuất than lớn nhất thế giới - đã thải ra 5.491 triệu tấn carbon dioxide từ sản xuất điện vào năm 2023. Con số này cao hơn ít nhất ba lần so với Mỹ là 1.570 triệu tấn carbon dioxide và Ấn Độ là 1.470 triệu tấn carbon dioxide.

Khi Ấn Độ trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới vào năm ngoái, nhu cầu điện đã tăng 5,4% so với năm 2022. Con số này cao hơn gấp đôi so với mức tăng toàn cầu.

Các nhà chức trách nước này đang rất lạc quan về con đường hướng tới mức phát thải ròng bằng 0, đồng thời đưa ra tuyên bố rằng 50% sản lượng điện của nước này sẽ đến từ các dạng năng lượng không sử dụng nhiên liệu hóa thạch vào năm 2030.

Theo ước tính của Climate Action Tracker, lượng phát thải từ ngành điện dự kiến sẽ đạt đỉnh vào khoảng năm 2030, trong khi tổng lượng phát thải liên quan đến năng lượng sẽ đạt mức cao nhất vào khoảng năm 2034.

Nhưng nghiên cứu của Ember cho thấy áp lực gia tăng từ hạn hán đã thúc đẩy nước này tạo ra 78% điện năng từ nhiên liệu hóa thạch, trong đó than chiếm 75% trong hỗn hợp đó.

Giống như Trung Quốc, Ấn Độ cũng đã có những bước tiến đáng kể trong các dạng năng lượng tái tạo khác.

Theo Ember, vào năm 2023, Ấn Độ đã vượt qua Nhật Bản để trở thành nước sản xuất điện mặt trời lớn thứ ba thế giới. Sản lượng điện mặt trời của Ấn Độ đạt tổng cộng 113 terawatt giờ (TWh) vào năm ngoái, tăng 145% kể từ năm 2019. Con số này xếp sau Trung Quốc với 584 TWh và Mỹ với 238 TWh.