EU đánh giá cao Việt Nam trong chuyển đổi năng lượng xanh
Phiên họp nhằm mục tiêu cập nhật tiến độ giải ngân gói hỗ trợ ngân sách thuộc chương trình SETP, tiến độ triển khai bốn dự án hỗ trợ bổ sung và phê duyệt kế hoạch hoạt động của bốn dự án hỗ trợ bổ sung năm 2024.
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân cho biết nhằm góp phần thực hiện mục tiêu cam kết của Việt Nam về phát thải ròng bằng 0 tại Hội nghị các Bên tham gia Công ước Khung của Liên Hợp Quốc về Biến đổi khí hậu lần thứ 26 (COP 26), và Kế hoạch Huy động nguồn lực để thực hiện Chương trình đối tác chuyển dịch năng lượng công bằng (JETP) mà Việt Nam đã thông qua và trình bày tại COP 28, chương trình SETP với tổng trị giá 142 triệu EUR của Liên minh châu Âu có ý nghĩa quan trọng không chỉ tăng cường mối quan hệ ngoại giao Việt Nam – Liên minh châu Âu, mà còn hỗ trợ Việt Nam hiện thực hóa mục tiêu chuyển dịch năng lượng, thông qua gói hỗ trợ ngân sách viện trợ không hoàn lại trị giá 121 triệu EUR và bốn hợp phần hỗ trợ bổ sung trị giá 21 triệu EUR. Ban chỉ đạo Chương trình đã họp lần thứ nhất vào tháng 5 năm 2022 đã phê duyệt kế hoạch hoạt động giai đoạn 2021-2025. Tại phiên họp lần thứ 2 ngày 23 tháng 1 năm 2024, Ban chỉ đạo sẽ trao đổi thống nhất về thông tin tình hình giải ngân đợt 2 năm 2022 và đợt 3 năm 2023 và tiến độ hoạt động cuả bốn hợp phần bổ sung, đưa ra các giải pháp nhằm tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để đảm bảo tiến độ cho các dự án theo đúng kế hoạch.
Ông Julien Guerrier, Đại sứ Liên minh châu Âu tại Việt Nam, ghi nhận những nỗ lực đáng kể của Việt Nam trong việc thúc đẩy phát triển các nguồn năng lượng xanh và những thành quả mà Chính phủ Việt Nam và khu vực tư nhân các nhà đầu tư đã đạt được. Trong bối cảnh hiện tại, ngài Đại sứ nhấn mạnh rằng Liên minh châu Âu đang tích cực hành động thúc đẩy thực hiện chương trình chuyển dịch năng lượng công bằng JETP, để thực hiện được điều đó cần tăng cường hơp tác, đối thoại ở mức độ quốc gia, cũng như sự tích cực thực hiện của khu vực tư nhân. Năm 2023, Chính phủ Việt Nam cũng đã ban hành Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (gọi tắt là Quy hoạch Điện VIII), đây cũng là bước tiến quan trọng, đặt ra nhiều cơ hội cũng như thách thức của Chính phủ khi thực hiện chuyển dịch năng lượng bền vững. Trong bối cảnh đó, vai trò của diễn đàn trao đổi chính sách như Nhóm Đối tác Năng lượng Việt Nam (VEPG) ngày càng trở nên quan trọng và cần thiết nhằm tăng cường hợp tác giữa Việt Nam và các đối tác phát triển.
Cập nhật tiến độ công tác hỗ trợ Ngân sách bao gồm tiến độ và khả năng đạt được các mục tiêu dự kiến theo logic can thiệp trong Hiệp định Tài chính chương trình SETP, đại diện Bộ Công Thương cho biết, đến thời điểm hiện tại, Chính phủ Việt Nam đã gửi báo cáo giải ngân tới Liên Minh châu âu và giải ngân đợt 1 năm 2022 và đợt 2 năm 2023, đều đạt 100% theo kế hoạch giải ngân. Hiện tại, Bộ Công Thương đang chuẩn bị tài liệu giải ngân đơt 3 và dự kiến sẽ nộp trong tháng 03 năm 2024. Theo các chỉ số giải ngân, dự kiến đợt 3 cũng sẽ đạt được 100% lượng giải ngân như đã cam kết. Tuy nhiên, đối với các chỉ số giải ngân đợt 4, năm 2024, chỉ số về trung tâm đào tạo về Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng, Phòng thí nghiệm về Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả năng lượng: 02 phòng thí nghiệm được thiết lập, Cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm áp dụng Hệ thống quản lý NL: 30% số cơ sở có khả năng không đạt được, và đề xuất nhà tài trợ EU sửa đổi các mục tiêu đối với các tiêu chí giải ngân.
Tại phiên họp, đại diện dự án EVSET đã trình bày về tiến độ dự án hỗ trợ kỹ thuật về Chuyển dịch Năng lượng Bền vững Việt Nam- EU. Hiện tại, dự án đã dự thảo 9 điều khoản tham chiếu cho các hoạt động hỗ trợ kỹ thuật cho Cục Điều tiết điện lực, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững và Trung tâm Thông tin năng lượng. Hiện tại một số điều khoản tham chiếu đã được Bộ Công Thương và Liên Minh Châu Âu thông qua và đã bắt đầu triển khai, số còn lại đang trong quá trình rà soát và hoàn thiện. Ngoài ra, dự án đang triển khai các hoạt động hỗ trợ ngoài Bộ Công Thương và diễn đàn trao đổi chính sách năng lượng Nhóm đối tác Năng lượng Việt Nam (VEPG).
Theo Bà Maria Cecilia Pana đại diện Viện Tăng trưởng Xanh Toàn cầu - GGGI, Dự án Thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực hiệu quả năng lượng đóng vai trò quan trọng của khu vực trong việc thúc đẩy phát triển các sản phẩm và giải pháp sáng tạo về tiết kiệm năng lượng, tuy nhiên, khởi nghiệp ở Việt Nam trong lĩnh vực này vẫn còn mới. Chương trình tăng tốc khởi nghiệp đặt mục tiêu cho 2 nhóm đối tượng là các doanh nghiệp khởi nghiệp đã có sản phẩm và thị trường phù hợp và các doanh nghiệp khởi nghiệp non trẻ.
Kết thúc phiên họp, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân đánh giá các dự án đều có ý nghĩa quan trọng và cấp thiết, thiết thực với tình hình và định hướng phát triển về chuyển dịch năng lượng bền vững. Thứ trưởng ghi nhận nỗ lực triển khai của các tổ chức để đạt được những kết quả tích cực. Năm 2024, chúng ta cần có cơ chế linh hoạt hơn để tháo gỡ khó khăn, sửa đổi diều chỉnh bổ sung về tiến độ và nội dung một cách linh hoạt, tạo điều kiện tối đã cho các chuyên gia thực hiện dự án.
Đại sứ Julien Guerrier chúc mừng Việt Nam đã hoàn thành tiến độ giải ngân đợt 1 và đợt 2, đạt 100% mức giải ngân theo kế hoạch. Các chỉ số giải ngân có thể không đạt được trong kỳ giải ngân thứ 4 sẽ được xem xét để chỉnh sửa. Đại sứ chúc mừng các dự án đã triển khai bước đầu thành công tốt đẹp, nhất trí và thông qua kế hoạch hoạt động đã trình bày tại phiên họp.