Các vụ việc điển hình trên cho thấy tình hình buôn lậu thuốc lá đang diễn ra vô cùng phức tạp, nhất là trên các tỉnh, thành có đường biên giới dài, hay thậm chí là tại các thành phố, nơi có thị trường tiêu thụ lớn.

Theo ghi nhận của lực lượng QLTT có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên bên cạnh yếu tố khách quan như vùng biên giới rộng, phức tạp với nhiều đường mòn lối mở, dẫn đến các đối tượng thường xuyên thay đổi phương thức vận chuyển, thủ đoạn ngày càng tinh vi, thường hoạt động vào ban đêm và liên tục thay đổi địa điểm tập kết hàng hóa ở các kho biên giới. Một nguyên nhân khác là vấn đề lợi nhuận. Đơn cử một gói thuốc lá Jet với giá bán lẻ khoảng 21 ngàn đồng/gói, trong khi giá gốc bên kia biên giới chỉ chưa tới 19 ngàn đồng/gói, thậm chí rẻ hơn. Còn các loại thuốc lá khác, các đối tượng buôn lậu sẽ có lãi từ 5.000-8.000 đồng/gói... Vì thế, khi buôn lậu và bán số lượng lớn, các đối tượng sẽ thu lợi nhuận lớn ra sao.

Vụ gần đây nhất, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên cho biết, vừa ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 03 đối tượng về tội buôn bán, vận chuyển hàng cấm, áp dụng biện pháp ngăn chặn bắt tạm giam để tiếp tục điều tra làm rõ theo quy định.

Trước đó, ngày 02/10/2024, quá trình thực hiện nhiệm vụ tại khu vực tổ 13, phường Quang Trung, TP. Thái Nguyên, Tổ công tác Đội Cảnh sát kinh tế, Công an TP. Thái Nguyên phát hiện 01 lô hàng (thùng giấy carton) đang tập kết chờ vận chuyển có biểu hiện nghi vấn; tiến hành kiểm tra, phát hiện bên trong các thùng giấy carton chứa 1.510 bao thuốc lá điếu ghi chữ nước ngoài, không có tem nhãn phụ bằng tiếng Việt Nam.

Tiến hành điều tra, xác minh, Cơ quan Công an làm rõ số thuốc lá trên là của Bùi Thị Huệ (sinh năm 1977, hộ khẩu thường tại phường Yên Phụ, quận Tây Hồ, TP. Hà Nội); tiếp tục đấu tranh, mở rộng thu giữ thêm 4.040 bao thuốc lá. Trong thời gian từ ngày 31/7 - 02/10/2024, Bùi Thị Huệ đã nhiều lần mua hàng của Nguyễn Mạnh Cường (sinh năm 1991, hộ khẩu thường trú tại phường Thụy Khuê, quận Tây Hồ, TP. Hà Nội). Sau đó, Cường thuê Nguyễn Trung Kiên (sinh năm 1993, hộ khẩu thường trú tại phường Lạc Long Quân, Tây Hồ, TP. Hà Nội) để đi giao hàng, thu tiền. Quá trình điều tra mở rộng, Cơ quan Công an tiếp tục phát hiện, thu giữ của Nguyễn Mạnh Cường 22.870 bao thuốc lá các loại ghi chữ nước ngoài, không có tem nhãn phụ bằng tiếng Việt Nam.

28.420 bao thuốc lá điếu bị lực lượng Công an thu giữ.

Tổng số thuốc lá Cơ quan Công an đang tạm giữ là 28.420 bao thuốc lá điếu do nước ngoài sản xuất. Hiện nay, Đội Cảnh sát kinh tế, Công an TP. Thái Nguyên tiếp tục điều tra để làm rõ hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng trên theo quy định.

Theo nhận định của lực lượng QLTT, trong những tháng cuối năm, nhu cầu tiêu thụ thuốc lá tăng cao, sẽ tiềm ẩn nguy cơ bùng phát buôn lậu hàng tiêu dùng, thuốc lá điếu. Các đối tượng thường chia nhỏ số lượng, ngụy trang, cất giấu thuốc lá lậu vào các thùng phuy, can nước hay lẫn trong các hộp xốp đựng nước đá, rồi thuê cư dân sống ở vùng biên giới đeo vác, vận chuyển băng qua biên giới bằng đường bộ hoặc dùng xuồng máy tốc độ cao di chuyển qua các kênh, rạch...

Đơn cử, Cục Quản lý thị trường thành phố Cần Thơ đã chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường nắm chặt địa bàn, theo dõi phương thức, thủ đoạn của đối tượng buôn lậu từ đó có phương án chống buôn lậu, đặc biệt là mặt hàng thuốc lá điếu nhập lậu. Nhờ chỉ đạo nghiêm túc quyết liệt, trong 9 tháng đầu năm 2024, Cục Quản lý thị trường thành phố Cần Thơ đã đạt được kết quả đáng kể: tổng số vụ kiểm tra: 580 vụ, tổng số vụ vi phạm: 489 vụ, tổng số vụ xử lý: 488 vụ, tổng số tiền thu nộp ngân sách: 5.923.179.507 đồng, trị giá hàng hóa tịch thu: 144.500.000 đồng, trị giá hàng hóa buộc tiêu hủy: 1.207.850.000 đồng.

Đặc biệt trong tháng 8, tháng 9 năm 2024 Cục Quản lý thị trường thành phố Cần Thơ chỉ đạo Đội Quản lý thị trường số 4, Đội Quản lý thị trường số 1 triệt phá liên tiếp 02 vụ vận chuyển hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu, cụ thể:

Ngày 28/8/2024, Đội Quản lý thị trường số 4 đã khám phương tiện là xe ô tô nhãn hiệu Toyota loại Innova, biển kiểm soát: 51G-637.60 đang dừng trước nhà không số, địa chỉ Khu vực Lân Thạnh 1, phường Trung Kiên, quận Thốt Nốt, thành phố Cần Thơ phát hiện phương tiện do ông P.D.C, sinh năm 1983 điều khiển vận chuyển 13 túi ni lông màu đen, bên trong chứa 4.510 bao thuốc lá điếu nhập lậu, gồm 1.400 bao hiệu Jet và 3.110 bao hiệu Hero.

Tiếp đó, ngày 30 tháng 9 năm 2024, Đội Quản lý thị trường số 1 phát hiện phương tiện xe ô tô nhãn hiệu Toyota Innova có gắn biển số 70A-413.65 đang dừng trước nhà không số, địa chỉ: ấp Bình Thạnh, xã Giai Xuân, huyện Phong Điền, thành phố Cần Thơ. Qua khám phương tiện phát hiện có 19 túi ni lông màu đen bên trong có chứa đựng 6.280 bao thuốc lá điếu nhập lậu, gồm 1.050 bao hiệu Jet và 5.230 bao hiệu Hero.

Xét thấy hai vụ việc nêu trên có dấu hiệu tội phạm nên Cục Quản lý thị trường thành phố Cần Thơ chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc, phương tiện, tang vật vi phạm đến cơ quan tiến hành tố tụng hình sự để xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

Trong những tháng cuối năm 2024, Cục QLTT thành phố Cần Thơ tiếp tục chỉ đạo các Đội Quản lý thị trường tiếp tục thực hiện nghiêm Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 30/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ, chỉ đạo của Bộ Công Thương, Tổng cục Quản lý thị trường, Ban chỉ đạo 389 quốc gia, Ban chỉ đạo 389 thành phố Cần Thơ trong công tác chống buôn lậu, đặc biệt là thuốc lá điếu nhập lậu nhằm góp phần lập lại trật tự kỷ cương trong hoạt động sản xuất, kinh doanh trên địa bàn thành phố Cần Thơ.

Theo thống kê của Tổng cục Quản lý thị trường, trong 9 tháng năm 2024 (từ 15/12/2023-14/9/2024), lực lượng QLTT cả nước đã kiểm tra 54.673 vụ, phát hiện, xử lý 38.107 vụ vi phạm (giảm 6% so với cùng kỳ năm 2023), chuyển Cơ quan điều tra 138 vụ có dấu hiệu hình sự . Tổng số tiền xử lý là 715 tỷ đồng (tăng 23% so với cùng kỳ năm 2023); trong đó, xử phạt vi phạm hành chính 370 tỷ đồng (tăng 11%), trị giá hàng hóa tịch thu gần 169 tỷ đồng (tăng 12%), trị giá hàng hóa buộc tiêu hủy trên 176 tỷ đồng (tăng 87%).

Đáng chú ý, đối với mặt hàng thuốc lá điếu, thuốc lá thế hệ mới, lực lượng QLTT cả nước đã xử lý 752 vụ, chuyển cơ quan cảnh sát điều tra 03 vụ, xử phạt vi phạm hành chính 2,9 tỷ đồng, trị giá hàng hóa vi phạm 5,5 tỷ đồng.