Sáng 21/8/2024, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã tham gia trả lời chất vấn các nội dung thuộc lĩnh vực Công Thương tại phiên họp thứ 36 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Chất vấn Bộ trưởng Bộ Công Thương, đại biểu Chu Thị Hồng Thái (Lạng Sơn) cho biết: Trong Báo cáo số 4140 của Tổng thư ký Quốc hội có đánh giá hiệu quả của công tác quản lý thị trường, phòng, chống buôn lậu, hàng giả vẫn chưa được như mong muốn. Tình trạng hàng giả, hàng lậu không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn bày bán công khai ở nhiều nơi. Thủ đoạn ngày càng tinh vi, có hệ thống và gần đây thực sự chủ yếu xuất hiện nhiều trên không gian mạng.

Với thực trạng trên, Đại biểu Chu Thị Hồng Thái đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết giải pháp về chế tài xử phạt như thế nào để đủ sức răn đe đối với các trường hợp vi phạm về xuất xứ hàng hóa và lộ trình thực hiện ra sao?

Trả lời câu hỏi của đại biểu Chu Thị Hồng Thái – Đoàn Lạng Sơn, Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên khẳng định, trong kinh tế thị trường, việc phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại, buôn lậu hàng giả, hàng kém chất lượng là rất quan trọng, nhất là trong môi tường thương mại điện tử.

Trong nền kinh tế thị trường, việc phòng, chống gian lận thương mại, buôn lậu, hàng giả, hàng kém chất lượng, trốn thuế là công việc vô cùng quan trọng, đồng thời cũng là thách thức rất lớn đối với mọi quốc gia, trong đó có Việt Nam, nhất là trong môi trường thương mại điện tử. Thời gian vừa qua, để nâng cao hiệu quả công tác này, Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan tham mưu cho cấp có thẩm quyền ban hành rất nhiều các cơ chế, chính sách để khắc phục tình trạng này.

Điển hình là tham mưu ban hành Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng; Đề án chống hàng giả, hàng kém chất lượng; Sửa đổi, bổ sung quy định xử phạt trong thương mại truyền thống và thương mại điện tử. Đồng thời, triển khai cơ chế tiếp nhận và xử lý thông tin qua Cổng thông tin Quản lý Thương mại điện tử và Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Đây là Cổng điện tử quốc gia tại Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương).

Ngoài ra, phối hợp tốt các lực lượng trong phòng, chống gian lận thương mại bao gồm các lực lượng công an, biên phòng, hải quan rồi Ban Chỉ đạo 389 của các địa phương yêu cầu các sàn giao dịch, các website rà soát để ngăn chặn, bóc gỡ hàng ngàn gian hàng giả, hàng kém chất lượng và những đối tượng vi phạm một vài lần trở lên.

Tăng cường hơn nữa trong việc truyền thông để hướng dẫn người tiêu dùng trở thành là người tiêu dùng thông thái và xây dựng cơ sở dữ liệu cũng như chia sẻ thông tin với các cơ quan có liên quan để xử lý những vấn đề này, bao gồm công an, công nghệ thông tin rồi tài chính và ngân hàng.

Chính vì áp dụng hàng loạt các biện pháp như thế nên thời gian vừa qua đã xử lý được hàng chục ngàn trường hợp vi phạm và đã thu về cho ngân sách nhà nước hàng ngàn tỷ đồng xử phạt bởi những hành vi vi phạm trong lĩnh vực gian lận thương mại.

Thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ chủ trương tiếp tục tham mưu cho cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung những quy định về xử phạt những hành vi vi phạm trong thương mại, đặc biệt là thương mại điện tử để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Thứ hai, triển khai thực hiện hiệu quả đề án chống hàng giả, hàng kém chất lượng và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành.

Thứ ba, tăng cường và làm tốt hơn việc xây dựng cơ sở dữ liệu và chia sẻ thông tin giữa các cơ quan có liên quan bao gồm Bộ Công Thương, Bộ Công an, Bộ Thông tin Truyền thông, Ngân hàng Nhà nước và Bộ Tài chính để mà quản lý các vấn đề về hàng giả, hàng kém chất lượng và chống thất thu thuế trong lĩnh vực này.

Thứ tư, nâng cao hiệu quả cái cổng thông tin điện tử về tiếp nhận và xử lý thông tin về những cái hiện tượng vi phạm về gian lận thương mại.

Thứ năm, làm tốt công tác truyền thông để giúp người tiêu dùng nâng cao hiểu biết và tự bảo vệ mình.

Cuối cùng, chúng tôi rất mong là để thực hiện được cái nhiệm vụ này thì có sự vào cuộc của các cấp, các ngành, các địa phương và đặc biệt là người dân để chúng ta kịp thời đấu tranh làm tốt nhiệm vụ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong môi trường thương mại điện tử cũng như là trong kinh tế thị trường của chúng ta.

Cũng trong phiên chất vấn sáng 21/8, Đại biểu Thạch Phước Bình - Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh đặt câu hỏi: Vấn nạn hàng giả, hàng nhái, hàng nhập lậu đang trở nên nghiêm trọng, gây ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế trong nước, làm tổn hại đến doanh nghiệp chân chính và quyền lợi người tiêu dùng. Về thực trạng trên Đại biểu Thạch Phước Bình đề nghị Bộ trưởng Bộ Công Thương làm rõ thêm và cho biết những giải pháp nào đã và đang triển khai để hướng tới xử lý triệt để vấn đề này?

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh: Có thể nói gian lận thương mại là đặc trưng, hay nói cách khác cũng là đặc tính của nền kinh tế thị trường, vậy nên đây là một yêu cầu rất cao đối với mọi Chính phủ và cũng là một thách thức rất lớn đối với các cơ quan quản lý nhà nước.

Trong thời gian vừa qua, ở nước ta thì Chính phủ, Bộ Công Thương, các bộ, ngành có liên quan thì đã làm được các nhiệm vụ như tôi đã báo cáo ở phần trên.

Thời gian tới, Bộ Công Thương cùng các bộ, ngành có liên quan sẽ tiếp tục nghiên cứu để tham mưu cho Quốc hội, Chính phủ sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện cơ chế, chính sách trong lĩnh vực này, nhất là cơ chế về xử phạt những hành vi vi phạm trong gian lận thương mại, kể cả trong thương mại truyền thống và thương mại điện tử.

Thứ hai, xử lý kịp thời, nghiêm minh những sai phạm, luân chuyển vị trí công tác của những người làm việc trong môi trường này, nâng cao hiệu quả công tác giám sát, thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động của lực lượng chức năng.

Thứ ba, triển khai thực hiện hiệu quả Đề án chống hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng. Việc này không chỉ thuộc Bộ Công Thương hay là một số bộ, ngành mà đòi hỏi chính quyền các địa phương và các cơ quan chức năng, kể cả là doanh nghiệp và người sản xuất cũng phải vào cuộc, phải thực hiện nghiêm túc đề án này thì mới có hiệu quả.

Thứ tư, phối hợp các lực lượng cả trong và ngoài nước để xử lý hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng. Bởi vì hiện nay trên thương mại điện tử thì nguồn hàng từ bên ngoài về là rất lớn, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ các cơ quan chức năng của Nhà nước, của địa phương và kể cả các cơ quan chức năng của các nước liên quan.

Thứ năm, tiếp tục xây dựng cơ sở dữ liệu và chia sẻ cơ sở dữ liệu đối với các cơ quan chức năng, ví dụ như là các sàn giao dịch thương mại điện tử, các phòng livestream, hay đăng ký của các chủ sàn,… thì Bộ Công Thương đã chia sẻ với Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước để giám sát tốt hoạt động kinh doanh trên môi trường điện tử.

Thứ sáu, nâng cao hiệu quả tiếp nhận và xử lý thông tin tố giác tội phạm trên cổng thông tin điện tử quốc gia đặt tại Bộ Công Thương và ở các địa phương.

Thứ bảy, tiếp tục làm tốt công tác thông tin, truyền thông để người dân tự bảo vệ mình trong môi trường mới.