Cứ vào dịp cuối năm, tình trạng buôn lậu thuốc lá điếu, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới các tỉnh phía Nam nói chung và tỉnh Đồng Tháp nói riêng luôn được dự báo có nhiều diễn biến khó lường. Trước tình hình đó, lực lượng bộ đội biên phòng tỉnh Đồng Tháp đã xây dựng nhiều giải pháp để tăng cường tuần tra, kiểm soát nhằm ngăn chặn tình trạng buôn lậu.

Theo Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, 10 tháng năm 2024, các lực lượng chức năng của cả nước đã bắt giữ 7.523 vụ, tịch thu 3.152.137 bao thuốc lá nhập lậu, tiêu hủy 1.414.351 bao thuốc lá giả.

Liên tiếp phát hiện các vụ vận chuyển thuốc lá lậu

Ngày 22/11, Công an huyện Đức Huệ (tỉnh Long An) đang tạm giữ Lê Văn Hiền (SN 1987, quê quán Tây Ninh) để điều tra xử lý về hành vi vận chuyển hàng cấm.

Trước đó, khoảng 8h50 ngày 21/11, Đội Cảnh sát ĐTTP về hình sự, kinh tế, ma túy Công an huyện Đức Huệ tuần tra phòng chống tội phạm dọc tuyến biên giới, phát hiện trên đường 838 (đoạn thuộc KP1, thị trấn Đông Thành) ôtô 5 chỗ BKS 51G-892.65 do Lê Văn Hiền (SN 1987, quê Tây Ninh) điều khiển có biểu hiện nghi vấn, nên ra hiệu lệnh dừng phương tiện kiểm tra.

Thời điểm kiểm tra, tổ công tác phát hiện ôtô gắn 2 biển số chồng lên nhau.

Thời điểm kiểm tra, tổ công tác phát hiện ôtô gắn 2 biển số chồng lên nhau.

Trên xe, tổ công tác phát hiện nhiều thùng giấy chứa thuốc lá ngoại không hóa đơn chứng từ. Qua kiểm đếm, tổ công tác ghi nhận có 1.300 gói thuốc lá hiệu 555; 500 bao thuốc lá hiệu Zouk; 1.000 bao thuốc lá hiệu Mond và 500 bao thuốc lá hiệu Chapman. Tổ công tác đã lập biên bản đưa Hiền cùng phương tiện, tang vật về trụ sở làm rõ.

2 biển số xe khác nhau sau khi được tháo ra khỏi xe.

Qua kiểm tra, chiếc ôtô trên được gắn 2 biển số khác nhau. Biển số xe lúc bị phát hiện là biển số 51G-892.65 được gắn chồng lên biển số mang BKS 51L-247.28.

Bước đầu Hiền khai dùng xe vận chuyển số thuốc lá lậu gồm 3.300 gói từ biên giới giáp với Long An đưa về Tây Ninh tiêu thụ. Để qua mắt cơ quan chức năng, Hiền sử dụng biển số giả gắn đè lên biển số xe thật.

Trước đó, ngày 19/11, Công an tỉnh Tây Ninh cho biết đang tạm giữ 4 đối tượng đề điều tra về hành vi vận chuyển thuốc lá lậu. Các đối tượng gồm: Trần Ngọc Hải (37 tuổi, ngụ tỉnh Bình Thuận), Nguyễn Thành Việt (40 tuổi, ngụ tỉnh Long An), Nguyễn Thị Hồng (48 tuổi, ngụ huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh) và Huỳnh Văn Linh (30 tuổi, ngụ huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh).

Theo cơ quan công an, vào chiều 13/11, tại một bưu cục chuyển phát nhanh ở huyện Gò Dầu, lực lượng Công an tỉnh Tây Ninh phối hợp Công an huyện Gò Dầu và Công an thị xã Trảng Bàng bắt quả tang hai đối tượng Hải và Việt khi đang vận chuyển thuốc lá lậu. Hải bị bắt khi điều khiển ô tô chở 5.000 bao thuốc lá nhập lậu đến gửi, còn Việt bị khống chế khi đang chở 1.000 bao thuốc lá lậu bằng xe máy.

Kiểm tra bưu cục, công an phát hiện thêm 19 thùng giấy carton chứa 7.610 bao thuốc lá ngoại nhập lậu và 1.500 bao thuốc lá nội, được nhóm đối tượng này vận chuyển đến trước đó.

Làm việc với cơ quan công an, Việt và Hải khai nhận làm việc cho một đối tượng ở Long An, chuyên vận chuyển thuốc lá lậu từ xã Mỹ Quý Đông (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) đến bưu cục Gò Dầu.

Để tránh bị phát hiện, nhóm này ngụy trang các kiện hàng bằng cách lập tài khoản giả trên các sàn thương mại điện tử như Lazada hoặc Bambooship, ghi nội dung vận chuyển là linh kiện điện tử. Từ lời khai của hai đối tượng, công an bắt thêm Hồng và Linh - đồng bọn trong nhóm.

Nhóm này thừa nhận, mỗi ngày vận chuyển từ 30-70 thùng hàng, chứa khoảng 7.000-15.000 bao thuốc lá ngoại lậu. Trong hai ngày 17 và 18/11, Công an tỉnh Tây Ninh yêu cầu bưu cục Gò Dầu thu hồi 74 kiện hàng đã chuyển đến 30 cơ sở bưu cục tại miền Trung và miền Bắc, thu giữ thêm 34.890 bao thuốc lá nhập lậu. Tổng cộng, công an đã thu giữ 50.000 bao thuốc lá nhập lậu.

Số lượng lớn thuốc lá lậu được nhóm đối tượng vận chuyển rất tinh vi

Tổng tang vật thu giữ gồm khoảng 50.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu, 1 ô tô, 1 xe máy, 2 điện thoại di động và nhiều vật chứng liên quan.

Cũng trong thời gian này, Đội Quản lý thị trường số 2 thuộc Cục Quản lý thị trường tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu cũng đã thu giữ 160 sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng tại 2 cửa hàng “Vape man” (địa chỉ số 19 Đồ Chiểu, phường 1, TP Vũng Tàu) và “Lazy” (địa chỉ số 185 đường Bình Giã, phường 8, TP Vũng Tàu).

Cụ thể, chiều tối ngày 20/11, Đội Quản lý thị trường số 2 - Cục Quản lý thị trường tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã tiến hành kiểm tra và phát hiện tại 2 cửa hàng nói trên đang kinh doanh nhiều sản phẩm là thuốc lá điện tử. Tại cửa hàng “Lazy”, lực lượng quản lý thị trường đã lập biên bản, tạm giữ 83 sản phẩm thuốc lá điện tử (bao gồm dụng cụ dùng để hút tinh dầu, tinh dầu dùng để hút và lõi dùng để hút tinh dầu các loại) nhập lậu, tổng giá trị hàng hoá vi phạm là gần 8 triệu đồng. Tương tự, tại cửa hàng “Vape man”, lực lượng chức năng lập biên bản, tạm giữ 77 sản phẩm thuốc lá điện tử (gồm dụng cụ dùng để hút tinh dầu, tinh dầu dùng để hút các loại) nhập lậu với tổng giá trị hàng hoá vi phạm là hơn 4,2 triệu đồng. Chủ của 2 cửa hàng đều thừa nhận những sản phẩm đang bày bán đều không có hóa đơn chứng từ.

Theo đại diện Cục Quản lý thị trường tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, đơn vị đã phối hợp với lực lượng công an kiểm tra các cơ sở, hộ kinh doanh buôn bán mặt hàng thuốc lá điện tử, thu giữ hàng trăm sản phẩm. Tuy nhiên, sau mỗi lần kiểm tra, các cửa hàng kinh doanh chuyển địa điểm hoặc lấy tên biển hiệu bằng tiếng nước ngoài gây khó khăn trong việc phát hiện.

Tại tỉnh Quảng Ninh, theo thống kê, trong tháng cao điểm kiểm tra, lực lượng Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện, xử lý 54 vụ vi phạm trong kinh doanh thuốc lá, phạt tiền 244 triệu đồng, buộc tiêu hủy 3.959 bao thuốc lá điếu nhập lậu. Cụ thể, triển khai Kế hoạch số 952/KH-QLTTQN ngày 10/10/2024 của Cục QLTT tỉnh Quảng Ninh về tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật và đấu tranh phòng, chống thuốc lá giả, thuốc lá nhập lậu; các Đội QLTT đã tuyên truyền, ký cam kết chấp hành pháp luật trong kinh doanh thuốc lá đối với 260 lượt tổ chức, cá nhân kinh doanh; phát hiện, xử lý 54 vụ, phạt tiền 244.000.000 đồng, buộc tiêu hủy 3.959 bao thuốc lá điếu nhập lậu có trị giá 163.698.000 đồng. Lũy kế 11 tháng đầu năm, Cục kiểm tra, xử lý xứ lý 77 vụ vi phạm về kinh doanh thuốc lá, phạt tiền 380.000.000 đồng, buộc tiêu hủy 6.158 bao thuốc lá điếu nhập lậu trị giá theo giá niêm yết là 280.210.000 đồng.

Điền hình, chiều ngày 9/7/2024, tại Khu 5, phường Ka Long, thành phố Móng Cái, Đội QLTT số 1 kiểm tra, tạm giữ 1.540 bao thuốc lá điếu nhập lậu (xuất xứ Trung Quốc) do đối tượng Bùi Hải Nam (sinh năm 1985; địa chỉ: Khu 7, phường Ka Long, thành phố Móng Cái) tàng trữ, vận chuyển. Xét vụ việc có dấu hiệu tội phạm, Đội QLTT số 1 đã bàn giao hồ sơ, tang vật và đối tượng cho Công an thành phố Móng Cái khởi tố theo quy định của pháp luật.

Bên cạnh mặt hàng thuốc lá điếu, Cục QLTT tỉnh Quảng Ninh đã kiểm tra, xử lý 42 vụ vi phạm về thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, phạt tiền 252.250.000 đồng, buộc tiêu hủy 10.010 sản phẩm thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trị giá 662.885.000 đồng.

Thời gian tới, Cục tiếp tục chỉ đạo các Đội QLTT triển khai cao điểm đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng cấm, hàng hóa không rõ nguồn gốc, xuất xứ đặc biệt là thực phẩm, góp phần ổn định thị trường và đảm bảo an toàn cho người dân trong dịp Tết Nguyên đán Ất Tỵ năm 2025.

Còn tại tỉnh Tiền Giang, nhận được chỉ đạo của Cục QLTT tỉnh Tiền Giang về thẩm tra, xác minh thông tin liên quan đến dấu hiệu vi phạm của 01 cơ sở kinh doanh thuốc lá trên địa bàn quản lý theo đề nghị của Công ty Thuốc lá Sài Gòn, ngày 14/11/2024, Đội QLTT số 3 tổ chức kiểm tra đột xuất 01 hộ kinh doanh tạp hóa Q.K tại huyện Tân Phước, tỉnh Tiền Giang.

Tại thời điểm kiểm tra, cơ sở này đang buôn bán 200 bao thuốc lá hiệu SAIGON SILVER có dấu hiệu giả mạo nhãn hàng hóa về tên, địa chỉ của Công ty Thuốc lá Sài Gòn và giả mạo nhãn hiệu “SAIGON SILVER” đã được đăng ký bảo hộ độc quyền tại Việt Nam. Đội QLTT số 3 tạm giữ toàn bộ tang vật vi phạm để tiếp tục xác minh, làm rõ. Sau khi trao đổi, phối hợp với chủ thể quyền sở hữu trí tuệ và làm việc với đại diện hộ kinh doanh, Đội QLTT số 3 lập Biên bản vi phạm hành chính đối với cơ sở về 02 hành vi vi phạm là buôn bán hàng giả mạo nhãn hàng hóa và giả mạo nhãn hiệu.

Đến ngày 20/11/2024, Đội trưởng Đội QLTT số 3 đã ban hành Quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với hộ kinh doanh Q.K với số tiền 8 triệu đồng và buộc tiêu hủy 200 bao thuốc lá điếu nêu trên.

Qua vụ việc này, lực lượng QLTT đã kịp thời phát hiện, góp phần ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm; nâng cao hiệu quả hoạt động phối hợp với doanh nghiệp trong công tác đấu tranh phòng, chống thuốc lá giả lưu thông trên thị trường.

Tại địa bàn Thành phố Hà Nội, ngày 13/11/2024, Đội Quản lý thị trường số 2 đã tiến hành kiểm tra Hộ kinh doanh tại địa chỉ: số 42 phố Phùng Hưng, phường Hàng Bông, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Qua kiểm tra, Đội Quản lý thị trường số 2 đã tạm giữ 80 sản phẩm gồm 50 chiếc máy hút thuốc lá điện tử dùng 1 lần và 30 lọ tinh dầu dùng cho máy hút thuốc lá điện tử do nước ngoài sản xuất không có hóa đơn chứng từ là hàng hóa nhập lậu.

Cùng ngày, Đội Quản lý thị trường số 2 tiến hành kiểm tra Hộ kinh doanh tại địa chỉ: số 88A phố Nguyễn Hữu Huân, phường Lý Thái Tổ, Quận Hoàn Kiếm, Hà Nội. Tại đây Đoàn kiểm tra phát hiện cơ sở đang kinh doanh 70 sản phẩm gồm 50 chiếc máy hút thuốc lá điện tử dùng 1 lần và 20 lọ tinh dầu dùng cho máy hút thuốc lá điện tử do nước ngoài sản xuất không có hóa đơn chứng từ là hàng hóa nhập lậu. Đoàn kiểm tra đã tạm giữ toàn bộ số hàng hóa vi phạm để tiến hành xử lý theo quy định.

Ngày 14/11 Đội quản lý thị trường số 2 tiếp tục kiểm tra 02 điểm kinh doanh tại địa chỉ số 3 Phố Nguyễn Hữu Huân, Hoàn Kiếm và số 32 Phố Chân cầm, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

Trong 02 ngày (13/11 và 14/11) tăng cường kiểm tra đối với mặt hàng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên địa bàn. Đội QLTT số 2 đã tạm giữ 420 sản phẩm là máy hút thuốc lá điện tử dùng 1 lần và tinh dầu dùng cho máy hút thuốc lá điện tử do nước ngoài sản xuất không có hóa đơn chứng từ là hàng hóa nhập lậu. Hiện tại, các vụ việc đang được Đội QLTT số 2 thiết lập hồ sơ xác minh, làm rõ để xử lý theo quy định của pháp luật.

Trong thời gian tới Đội quản lý thị trường số 2 sẽ tiếp tục tăng cường nắm bắt, kiểm tra đối với mặt hàng là thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng trên địa bàn quận Hoàn Kiếm.

Thuốc lá nhập lậu ở Việt Nam là vấn đề nhức nhối trong nhiều thập kỷ qua, xuất phát từ đặc thù phức tạp về cư trú và địa hình với đường biên giới dài, nhiều sản phẩm thuốc lá lậu rất dễ mua và được người tiêu dùng quen sử dụng.

Do vậy, nhiều chuyên gia cho rằng, cần có lộ trình, chính sách thuế hợp lý, phù hợp thực tiễn, trong đó chủ động thực hiện hài hòa các mục tiêu của Chính phủ đặt ra cũng như hạn chế người dùng và hạn chế được nguy cơ thẩm lậu gây thiệt hại ngân sách Nhà nước do chênh lệch về giá quá cao.