* Tết Hàn thực và món ăn truyền thống: bánh trôi, bánh chay (qltt.vn)

Người xưa cho rằng “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành”. Vậy Tết Hàn thực 3/3, chúng ta nên làm gì, nên kiêng gì để vạn sự hanh thông, bình an, may mắn?

Tết Hàn thực 3/3 Âm lịch có nguồn gốc từ Trung Quốc nhưng với người Việt, nó mang ý nghĩa riêng. Đây là ngày các gia đình làm bánh trôi, bánh chay cúng ông bà, tổ tiên với ý nghĩa hướng về cội nguồn cũng như đánh dấu thời điểm chuẩn bị vào hè và tôn vinh vẻ đẹp người phụ nữ.

Những phong tục như làm bánh, đi tảo mộ hay một số điều kiêng kỵ dân gian lưu truyền vẫn được gìn giữ cho đến tận ngày nay.

Kiêng lửa

Vào Tết Hàn thực 3/3 Âm lịch, người Trung Quốc thường kiêng nấu nướng, kiêng lửa. Họ chỉ dùng đồ ăn nguội vì giống như cái tên, Tết Hàn thực nghĩa là ngày Tết ăn đồ lạnh (trong tiếng Hán, hàn là lạnh, thực là ăn).

Mặc dù Tết Hàn thực ở nước ta có nguồn gốc từ nước bạn nhưng ít nhiều đã có sự thay đổi cho phù hợp với phong tục tập quán. Khi xưa, người ta quan niệm dùng lửa vào Tết Hàn thực sẽ không may mắn.

Tuy nhiên, ngày nay chúng ta vẫn có thể nấu nướng và ăn món nguội là bánh trôi, bánh chay để tượng trưng cho việc kiêng lửa.

Kiêng cãi vã, tranh chấp, nói lời xui xẻo

Không chỉ riêng ngày Tết Hàn thực mà trong bất cứ ngày lễ truyền thống nào, người Việt chúng ta cũng kiêng cãi vã, xích mích hay nói những điều không hay. Vì vậy, các gia đình cần lưu ý, cố gắng không phạm phải.

Kiêng ăn mặn và sát sinh

Ngày Tết Hàn thực, nhiều gia đình chọn ăn chay, cúng đồ chay. Người ta cho rằng việc này liên quan đến tiết Thanh minh.

Ngoài ra, ăn chay cũng mang ý nghĩa bày tỏ lòng kính trọng, tưởng nhớ người đã khuất, giúp linh hồn người đã khuất dễ siêu thoát cũng như tích đức cho gia chủ.

Chính vì vậy, nếu có thể chúng ta nên kiêng đồ mặn hoặc ít nhất là kiêng sát sinh trong ngày này.

Không nên cúng Tết Hàn thực cầu kỳ, tốn kém

Tết Hàn thực 3/3 Âm lịch là dịp để con cháu tưởng nhớ ân đức tổ tiên, hướng về cội nguồn. Ngoài món nhất định phải có là bánh trôi, bánh chay thì mâm cúng của gia chủ không cần phải quá cầu kỳ.

Khi dâng mâm cúng lên tổ tiên, sự thành tâm, thành kính mới là điều quan trọng nhất. Chính vì vậy, các gia đình hãy chuẩn bị sao cho phù hợp với phong tục cũng như điều kiện của mình. Tránh gây tốn kém, lãng phí và làm mất đi ý nghĩa tốt đẹp của Tết bánh trôi, bánh chay.

Không nên cúng bánh trôi, bánh chay ngũ sắc

Những năm trở lại đây, bánh trôi, bánh chay ngũ sắc được nhiều người lựa chọn để dâng lên tổ tiên trong ngày Tết Hàn thực.

Tuy nhiên, theo nhà nghiên cứu văn hóa, Tiến sĩ Nguyễn Ánh Hồng, bánh trôi truyền thống được làm từ bột nếp trắng với nhân đường phèn. Hình ảnh bánh trôi trắng tròn, tinh khiết đã từng được nhắc đến trong bài thơ Bánh trôi nước của nữ sĩ Hồ Xuân Hương.

Thân em vừa trắng lại vừa tròn,

Bảy nổi ba chìm với nước non,

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn,

Mà em vẫn giữ tấm lòng son.

Ở nước ta, Tết Hàn thực còn được xem là ngày tôn vinh vẻ đẹp của phụ nữ. Vì vậy, dùng bánh trôi, bánh chay ngũ sắc là không đúng với ý nghĩa nguyên gốc của Tết Hàn thực. Các gia đình quan tâm có thể lưu ý thêm.

Kiêng chuyển nhà

Dân gian quan niệm, việc chuyển nhà vào ngày Tết Hàn thực sẽ gây xáo trộn đến vong linh của người đã khuất. Vì người ta tin rằng, sau khi ai đó qua đời vong linh của họ sẽ dõi theo, bảo vệ người thân trong gia đình.

Chuyển nhà lại vốn là việc quan trọng. Vì vậy, để thuận buồm xuôi gió, gặp nhiều may mắn, gia chủ nên kiêng ngày Tết Hàn thực và chọn một thời điểm thích hợp hơn.