Lực lượng QLTT đã không chỉ tiếp tục phát huy vai trò chủ công trong cuộc chiến chống hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng lậu, mà còn ngày càng trở nên chính quy, tinh nhuệ, hiện đại và chuyên nghiệp hơn trong công tác kiểm soát thị trường. Những thành tích đạt được trong năm qua đã tạo nền tảng vững chắc để lực lượng QLTT sẵn sàng bước vào giai đoạn tiếp theo, đương đầu với các thách thức mới trong bối cảnh thị trường ngày càng phát triển và phức tạp.
Trong năm 2024, lực lượng QLTT đã thực hiện hàng nghìn cuộc kiểm tra tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh và nhập khẩu, góp phần phát hiện và xử lý kịp thời hàng nghìn vụ vi phạm liên quan đến hàng giả, hàng lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng hóa không đạt yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm. Những vi phạm này không chỉ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quyền lợi người tiêu dùng mà còn làm suy yếu nền kinh tế, tạo ra một môi trường cạnh tranh không công bằng, cản trở sự phát triển của các doanh nghiệp làm ăn chân chính.
Cụ thể, năm 2024, lực lượng QLTT tập trung giám sát, kiểm tra trong lĩnh vực này và phát hiện nhiều vi phạm trên phạm vi cả nước. Cụ thể, năm 2024, lực lượng QLTT đã thanh tra, kiểm tra 68.280 vụ (giảm 5% so với cùng kỳ năm 2023), phát hiện, xử lý 47.135 vụ vi phạm (giảm 10% so với cùng kỳ năm 2023); chuyển cơ quan điều tra 178 vụ có dấu hiệu tội phạm (tăng 2% so với cùng kỳ năm 2023). Thu nộp NSNN trên 541 tỷ đồng (tăng 8% so với cùng kỳ năm 2023). Trị giá hàng hóa vi phạm 425 tỷ đồng (tăng 23% so với năm 2023), trong đó: trị giá hàng hóa tịch thu 220 tỷ đồng; trị giá hàng hóa buộc tiêu hủy là 205 tỷ đồng.
Trong năm 2024, lực lượng QLTT đã chuyển Cơ quan điều tra 178 vụ có dấu hiệu hình sự (tăng 2% so với cùng kỳ năm 2023); một số đơn vị có số vụ chuyển cơ quan điều tra lớn: Hà Nội (43 vụ), Quảng Ninh (13 vụ), Tiền Giang (12 vụ), TP. Hồ Chí Minh (10 vụ), An Giang (7 vụ), Bình Dương (7 vụ). Cơ quan tố tụng đã tiến hành khởi tố 29 vụ án: Hà Nam (4 vụ), An Giang (3 vụ), Thái Bình (3 vụ), Nghệ An (2 vụ), Long An (2 vụ), Hưng Yên (2 vụ), Hà Nội (2 vụ) Bắc Ninh (2 vụ), Vĩnh Phúc (2 vụ), Thanh Hóa (2 vụ), Vĩnh Long (1 vụ), Bến Tre (1 vụ), Tây Ninh (1 vụ), Bắc Giang (1 vụ), Quảng Ninh (1 vụ). Trị giá hàng hóa vi phạm chuyển giao cơ quan điều tra gần 100 tỷ đồng.
Trong bối cảnh gia tăng các vấn đề về hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử, Tổng cục đã tham mưu Bộ Công Thương phối hợp với các Bộ ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức liên quan tập trung triển khai Đề án về chống hàng giả và bảo vệ người tiêu dùng trong thương mại điện tử đến năm 2025 (Đề án 319), bên cạnh việc tổ chức khảo sát, đánh giá chất lượng đội ngũ công chức thực thi công vụ để tổ chức các hội nghị, tọa đàm, tập huấn nâng cao năng lực cho công chức của các bên liên quan; rà soát, hệ thống hóa để kiến nghị cấp có thẩm quyền hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về hoạt động TMĐT; yêu cầu các Sàn TMĐT, đặc biệt các Sàn lớn như: Shoppe, Lazada, Tiki, TikTok, Sendo kết nối, chia sẻ thông tin phục vụ kiểm tra, xử lý vi phạm; tăng cường hoạt động sàng lọc, phòng ngừa, ngăn chặn vi phạm; thành lập Tổ TMĐT tại 64 đơn vị nghiệp vụ tại các địa phương để kịp thời chỉ đạo và tổ chức triển khai hiệu quả nhiệm vụ trong toàn lực lượng.
Trong năm 2024, xác định việc kiểm tra, xử lý vi phạm về kinh doanh thông qua hoạt động TMĐT có xu hướng tăng cao, tại nhiều địa phương, Cục QLTT các tỉnh, thành phố đã chủ động thành lập 63/63 Tổ TMĐT nhằm thực hiện nhiệm vụ nắm bắt tình hình, tiếp nhận thông tin, tham mưu thực hiện các biện pháp nghiệp vụ liên quan đến các vụ việc về TMĐT. Lực lượng QLTT đã phát hiện, xử lý 3.124 vụ vi phạm (tăng 266% so với năm 2023), chuyển cơ quan điều tra 04 vụ, xử phạt vi phạm hành chính 48 tỷ đồng (tăng 220 % so với năm 2023); đặc biệt, trị giá hàng hóa vi phạm trên 34 tỷ đồng (tăng 440% so với năm 2023). Đối với các nền tảng TMĐT xuyên biên giới đang hoạt động tại Việt Nam nhưng chưa tuân thủ các quy định của pháp luật (như Temu, Shein, 1688), Tổng cục QLTT đã chỉ đạo các đơn vị phối hợp với các lực lượng chức năng liên quan tăng cường giám sát, phát hiện, xử lý kho hàng, điểm tập kết hàng hóa (nếu có) và thông qua thực tiễn kiểm tra, rà soát, kiến nghị cấp có thẩm quyền tiếp tục hoàn thiện chính sách, pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Các đơn vị kiểm tra, xử lý vi phạm trong TMĐT có hiệu quả cao: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ, Lạng Sơn, Quảng Bình, Gia Lai, Đắk Lắk, Khánh Hòa, Bình Dương, Đồng Nai, Đồng Tháp, Bà Rịa - Vũng Tàu, Tiền Giang.
Trong các chiến dịch kiểm tra, lực lượng QLTT đã phát hiện và tịch thu hàng nghìn tấn hàng hóa vi phạm, từ thực phẩm không rõ nguồn gốc, thuốc giả, mỹ phẩm kém chất lượng, đến các sản phẩm điện tử giả mạo thương hiệu nổi tiếng. Các sản phẩm này được sản xuất và tiêu thụ trái phép, gây thiệt hại lớn cho sức khỏe người tiêu dùng và môi trường kinh doanh. Đặc biệt, trong các dịp cao điểm như lễ Tết, khi nhu cầu tiêu thụ hàng hóa tăng cao, lực lượng QLTT đã triển khai các đợt kiểm tra đột xuất, nhằm ngăn chặn sự gia tăng của hàng giả, hàng kém chất lượng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Lực lượng QLTT cũng đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng như công an, hải quan, thuế vụ để đấu tranh với các đường dây buôn lậu, sản xuất và tiêu thụ hàng giả, hàng nhái. Việc phối hợp giữa các cơ quan này không chỉ giúp phát hiện các hành vi vi phạm có quy mô lớn mà còn tăng cường hiệu quả trong công tác xử lý và ngăn chặn các hành vi vi phạm ngay từ khâu đầu vào.
Đổi mới, hiện đại hóa và nâng cao năng lực đội ngũ
Một trong những yếu tố quan trọng giúp lực lượng QLTT đạt được những thành tựu xuất sắc trong năm qua chính là quá trình đổi mới và hiện đại hóa liên tục. Lực lượng QLTT không ngừng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, từ việc đào tạo chuyên sâu về pháp luật, kỹ năng kiểm tra đến việc áp dụng công nghệ mới trong công tác kiểm tra và giám sát.
Trong năm 2024, lực lượng QLTT đã đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ thông tin và hệ thống quản lý thị trường, sử dụng các phần mềm quản lý và giám sát chất lượng hàng hóa, giúp công tác kiểm tra trở nên chính xác và nhanh chóng hơn. Các cơ sở dữ liệu về thị trường, thông tin về các mặt hàng, nhà sản xuất, thương hiệu đã được cập nhật liên tục, giúp cán bộ QLTT dễ dàng truy xuất thông tin và phát hiện nhanh chóng các hành vi vi phạm.
Ngoài việc tăng cường công tác đào tạo, lực lượng QLTT còn chú trọng xây dựng một đội ngũ cán bộ tinh nhuệ, chuyên nghiệp, có phẩm chất đạo đức tốt và khả năng xử lý tình huống linh hoạt. Các cán bộ không chỉ được rèn luyện kỹ năng chuyên môn mà còn được đào tạo về cách ứng xử với người dân, doanh nghiệp, đảm bảo mọi hoạt động kiểm tra đều diễn ra đúng quy trình và phù hợp với yêu cầu pháp lý.
Trong năm 2024, lực lượng QLTT đã không chỉ tập trung vào công tác kiểm tra, xử lý vi phạm mà còn đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục người tiêu dùng về quyền lợi của mình. Việc nâng cao nhận thức của cộng đồng về các nguy cơ từ hàng giả, hàng kém chất lượng, từ đó giúp người dân có sự lựa chọn thông minh khi mua sắm, là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của lực lượng QLTT.
Các chiến dịch tuyên truyền về hàng giả, hàng nhái, vệ sinh an toàn thực phẩm đã được triển khai mạnh mẽ trên các phương tiện truyền thông, qua đó giúp người tiêu dùng nhận diện được các dấu hiệu nhận biết hàng hóa không an toàn, từ đó tự bảo vệ mình và góp phần phát hiện các hành vi vi phạm. Việc người tiêu dùng ngày càng có ý thức hơn về lựa chọn thực phẩm, hàng hóa chất lượng không chỉ giúp giảm thiểu nguy cơ ngộ độc, bệnh tật mà còn tạo ra một môi trường thị trường lành mạnh, minh bạch hơn.
Sẵn sàng cho giai đoạn tiếp theo
Những thành tựu đạt được trong năm 2024 là nền tảng vững chắc để lực lượng QLTT tiếp tục bước vào giai đoạn tiếp theo của nhiệm kỳ. Trong bối cảnh nền kinh tế ngày càng hội nhập sâu rộng, các hình thức giao dịch thương mại ngày càng đa dạng, đặc biệt là sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử, lực lượng QLTT sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức mới.
Để đáp ứng yêu cầu công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường trong giai đoạn mới, lực lượng QLTT cần tiếp tục đổi mới phương thức kiểm tra, ứng dụng công nghệ 4.0 để quản lý và giám sát thị trường hiệu quả hơn. Đồng thời, cần xây dựng các cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan chức năng để xử lý triệt để các hành vi vi phạm.
Ngoài ra, lực lượng QLTT cũng cần tiếp tục củng cố, đào tạo đội ngũ cán bộ, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao về tính chuyên nghiệp và khả năng xử lý các vấn đề phức tạp trong quản lý thị trường. Lực lượng QLTT phải trở thành một công cụ đắc lực trong việc duy trì sự công bằng và lành mạnh của thị trường, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và giúp các doanh nghiệp chân chính phát triển bền vững.
Năm 2024 là một năm đầy thành công của lực lượng Quản lý Thị trường, khẳng định vai trò chủ công của lực lượng này trong cuộc chiến chống hàng giả, hàng lậu, hàng kém chất lượng và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Với sự nỗ lực không ngừng và sự đổi mới sáng tạo trong công tác kiểm tra, giám sát thị trường, lực lượng QLTT đã làm tròn trách nhiệm của mình, góp phần tạo dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh và an toàn.Với nền tảng vững chắc đã đạt được, lực lượng Quản lý Thị trường sẽ tiếp tục phát huy vai trò quan trọng trong giai đoạn tiếp theo, sẵn sàng đối mặt với các thách thức mới và tiếp tục đóng góp vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.