Theo số liệu Hải quan Việt Nam, 6 tháng đầu năm 2023 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Italia đạt 3,11 tỷ USD, giảm 2,2% so với cùng kỳ năm 2022; trong đó xuất khẩu Việt Nam sang Italia 6 tháng đầu năm 2023 đạt 2,31 tỷ USD, giảm 0,4% so với cùng kỳ năm trước, và nhập khẩu từ Italia 800 triệu USD, giảm 7% so với năm 2022.

Hiện, Italia hiện là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Việt Nam trong Liên minh EU (EU27), sau Hà Lan, Đức và Pháp. Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Italia trong khối ASEAN với kim ngạch thương mại song phương liên tục tăng qua các năm. Italia là quốc gia xếp hạng thứ 20 trong số những quốc gia Việt Nam có kim ngạch xuất nhập khẩu lớn nhất. Trong khi đó, Việt Nam là một trong 20 quốc gia mà Chính phủ Italia ưu tiên hợp tác thúc đẩy thương mại đầu tư.

Hiệp định EVFTA là "đòn bẩy" khiến cho các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam thu hút được các nhà nhập khẩu Italia

Theo thông tin từ Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), không nằm trong top 3 thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ của Việt Nam trong 6 tháng đầu năm nay, nhưng Italia gây chú ý với mức tăng gấp 12 lần trong tháng 6/2023.

Cụ thể, dẫn số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, VASEP cho biết, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Italy sau khi sụt giảm trong tháng 1 đã tăng trưởng liên tục ở mức 3 con số trong những tháng sau đó. Tính lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này đạt 5,8 triệu USD, tăng 37% so với cùng kỳ năm 2022.

Khác với năm trước, năm nay Italia nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ đóng hộp của Việt Nam, chiếm tới hơn 50% giá trị xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này. Giá trị xuất khẩu nhóm sản phẩm này sang Italia tăng gấp 5 lần so với cùng kỳ năm 2022. Cùng với cá ngừ đóng hộp, xuất khẩu thịt/loin cá ngừ đông lạnh mã HS0304 của Việt Nam sang thị trường này cũng tăng mạnh 71% so với cùng kỳ.

Trong khi đó, nhập khẩu cá ngừ của Italia từ các nước năm nay chỉ ở mức tương đương so với cùng kỳ năm trước. Việt Nam đang là nguồn cung cá ngừ lớn thứ 12 của thị trường này trong số hơn 33 nguồn cung. Hiện tại, Indonesia và Ecuador đang dẫn đầu về xuất khẩu cá ngừ sang Italia.

Theo các doanh nghiệp, các ưu đãi về thuế quan theo thỏa thuận trong Hiệp định Thương mại tự do giữa EU và Việt Nam (EVFTA) là một trong những nguyên nhân khiến cho các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam thu hút được các nhà nhập khẩu Italia, nhất là trong bối cảnh giá cá ngừ nguyên liệu tăng cao như hiện nay.

Tuy nhiên, theo nhận định của VASEP, bước sang nửa cuối năm khi hạn ngạch ưu đãi thuế quan được sử dụng hết, nhiều khả năng xuất khẩu sang Italia sẽ chững lại. Bên cạnh đó, nếu kết quả thanh tra chương trình chống khai thác bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định (IUU) của EU vào tháng 10 tới không đạt được kỳ vọng tháo gỡ thẻ vàng, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang các nước EU, trong đó có Italy sẽ bị ảnh hưởng.

Cũng theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, hiện không có nhiều doanh nghiệp tham gia xuất khẩu cá ngừ sang thị trường Italia. Tính đến hết tháng 6/2023, cả nước chỉ có khoảng 10 doanh nghiệp tham gia xuất khẩu sang thị trường này, trong đó dẫn đầu là Yueh Chyang Canned Food, Thanh Dung Canning Co., Ltd và Nha Trang Bay.