Từ cuối năm 2021, thực hiện Nghị quyết số 128/NQ-CP của Chính phủ, Việt Nam đã chuyển trạng thái phòng, chống dịch sang thích ứng an toàn, linh hoạt. Tuy nhiên, Trung Quốc hiện vẫn duy trì chính sách "Zero COVID."

Việc hai quốc gia với hai chính sách phòng, chống dịch khác nhau đã khiến hoạt động thông quan hàng hóa tại các cửa khẩu, lối mở dọc biên giới Việt-Trung bị ngưng trệ.

Theo thống kê của Cục Hải quan Quảng Ninh, từ khi dịch COVID-19 xuất hiện, tại các cửa khẩu dọc biên giới Việt-Trung thuộc địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã hơn 20 lần tạm dừng thông quan hàng hóa bởi các bên thực hiện các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch. Tình trạng này đã khiến hoạt động giao thương tại các cửa khẩu, lối mở ngắt quãng, hàng hóa ùn tắc, ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp, nhân dân.

Từ cuối tháng 2/2022 đến nay, tại các cửa khẩu, lối mở của Quảng Ninh đang tồn trên 1.100 container và xe hàng hóa, ước tính gần 36.000 tấn hàng, chủ yếu là nông sản, hoa quả tươi và thuỷ hải sản đông lạnh. Hoạt động biên mậu ở các cửa khẩu, lối mở trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh vẫn đang tạm đóng băng.

tất cả các cá nhân vào trong khu vực cửa khẩu cầu Bắc Luân II (từ Barie số 2), cổng vào lối mở km 3+4 phường Hải Yên (kể cả cán bộ, nhân viên làm nhiệm vụ trong khu vực cửa khẩu) đều phải thực hiện lấy mẫu xét nghiệm nhanh kháng nguyên (test nhanh) COVID-19 và tự trả phí, có kết quả âm tính, mới được vào khu vực cửa khẩu, lối mở.

Chủ tịch UBND TP.Móng Cái Hồ Quang Huy cho biết do các biện pháp phòng, chống dịch ở 2 nước khác nhau nên giải pháp hiện nay để duy trì hoạt động xuất nhập khẩu bền vững là phải thống nhất về thực hiện công nhận 1 lần đối với kết quả xét nghiệm COVID-19 và khử khuẩn hàng hóa; xác định rõ những tiêu chí, điều kiện "vùng xanh", "luồng xanh" và các nội dung khác có liên quan đối với hàng hóa xuất nhập khẩu, phương tiện vận tải, người xuất nhập cảnh... Có như vậy, hoạt động xuất nhập khẩu mới không bị tạm dừng, gián đoạn.

Để đảm bảo lưu thông hàng hóa, giảm tình trạng ùn ứ container hàng nông sản chờ xuất khẩu. Bên cạnh việc đẩy mạnh việc hội đàm với phía Đông Hưng (Trung Quốc) để sớm đưa hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa trở lại, từ ngày 2/4, UBND TP. Móng Cái yêu cầu các tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho "vùng xanh" trong khu vực cửa khẩu cầu Bắc Luân II, lối mở Km3+4 phường Hải Yên.

Theo đó, tất cả các cá nhân vào trong khu vực cửa khẩu cầu Bắc Luân II (từ Barie số 2), cổng vào lối mở km 3+4 phường Hải Yên (kể cả cán bộ, nhân viên làm nhiệm vụ trong khu vực cửa khẩu) đều phải thực hiện lấy mẫu xét nghiệm nhanh kháng nguyên (test nhanh) COVID-19 và tự trả phí, có kết quả âm tính, mới được vào khu vực cửa khẩu, lối mở.

Thành phố duy trì thực hiện nghiêm túc việc xét nghiệm virus SARS-CoV-2 bằng phương pháp RT-PCR/RT-LAMP đối với tất cả phương tiện vận chuyển hàng hóa, nhân viên, người làm việc trong khu vực cửa khẩu, lối mở...

Những đơn vị kinh doanh kho bãi phục vụ cho hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa trên địa bàn thực hiện nghiêm các biện pháp phòng chống dịch COVID-19 trong khu vực theo phương án đã xây dựng; bố trí, đảm bảo cơ sở vật chất chỗ ăn, nghỉ cho các lực lượng làm nhiệm vụ, lao động, lái xe trong khu vực công ty quản lý khai thác hoạt động. Các đơn vị bố trí nhân lực hỗ trợ việc lấy mẫu xét nghiệm, phối hợp cung cấp vật tư, sinh phẩm xét nghiệm (từ nguồn tiền thu test của các cá nhân theo nguyên tắc không lợi nhuận) cho Tổ công tác thực hiện.

UBND TP. Móng Cái yêu cầu Chỉ huy Đồn Biên phòng Bắc Sơn, Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Móng Cái chịu trách nhiệm chỉ đạo, tổ chức kiểm soát chốt chặt cổng vào, nếu lọt người chưa test nhanh mà vào trong khu vực cửa khẩu, lối mở, thì xử lý nghiêm toàn bộ cán bộ, nhân viên ca trực theo quy định của ngành.

Thành phố giao Ban Quản lý Cửa khẩu quốc tế Móng Cái chịu trách nhiệm, chủ trì với các đơn vị, doanh nghiệp trong khu vực cửa khẩu tổ chức thực hiện nghiêm việc kiểm soát, thực hiện test nhanh đối với tất cả các trường hợp vào trong khu vực cửa khẩu, lối mở.

Đồng thời, thành phố chỉ đạo tiếp tục thực hiện xét nghiệm với tất cả phương tiện vận chuyển hàng hóa, nhân viên, người làm việc trong khu vực cửa khẩu, lối mở theo chỉ đạo của UBND thành phố tại Văn bản số 455/UBND-VP ngày 30/01/2022.

Thành phố sẽ xử lý nghiêm các trường hợp không chấp hành theo quy định; trong đó, áp dụng biện pháp thu hồi Thẻ ra vào khu vực cửa khẩu; đình chỉ Thủ tục thông quan từ 15-30 ngày; đưa vào khu cách ly y tế 7 ngày (theo quy định về cách ly nghi nhiễm).

Bên cạnh đó, các địa phương có cửa khẩu như Móng Cái, Hải Hà, Bình Liêu, các lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh đã tập trung triển khai nhiều giải pháp nhằm khắc phục tình trạng ùn ứ hàng hóa.