Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, ngay sau khi Bộ nhận được văn bản của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam báo cáo rằng có một số mặt hàng: hạt tiêu, hồi, hạt điều, quế từ Việt Nam xuất khẩu sang UAE đang có dấu hiệu gian lận thương mại, Bộ đã có công hàm gửi Đại sứ quán Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) tại Hà Nội. Đồng thời, đề nghị sự hỗ trợ của Đại sứ quán trong việc giải quyết một vấn đề cấp bách liên quan đến gian lận thương mại đối với mặt hàng gia vị của Việt Nam xuất khẩu sang UAE

Trước đó, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam đã thông tin về 5 lô hàng nông sản và gia vị xuất khẩu sang thị trường Dubai – UAE bị nghi lừa đảo. Thông tin nêu rõ, các doanh nghiệp của Việt Nam bị lừa đảo 5 container với trị lô hàng là 516.761 USD. Cảng đi Việt Nam, cảng đến Jebel Ali Dubai - UAE. Đến thời điểm này có 4 lô hàng đã bị lấy ra khỏi cảng mà chưa thanh toán gồm 2 container hồ tiêu, 1 container quế, 1 container điều, tổng trị giá khoảng 400 ngàn USD. Một lô hàng hoa hồi dự kiến cập cảng hôm nay 26/7/2023 trị giá 126,3 ngàn USD (bộ chứng từ gốc cũng đã bị mất).

5 lô hàng nông sản và gia vị bị nghi lừa đảo tại Dubai – UAE

Về giao dịch của các doanh nghiệp đối với các lô hàng bị mất, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam thông tin, các doanh nghiệp ký với khách hàng theo hình thức Nhờ thu hộ D/P, tức là bộ chứng từ xuất khẩu sẽ được ngân hàng người bán giao tới ngân hàng người mua, sau đó người mua tới ngân hàng người mua thanh toán tiền.

Sau khi ngân hàng người mua nhận đủ tiền sẽ đồng thời chuyển tiền hàng về ngân hàng người bán và giao phát bộ chứng từ xuất khẩu cho người mua để người mua tiến hành thủ tục nhập khẩu và kéo container ra khỏi cảng nhập.

Các ngân hàng Việt Nam dùng dịch vụ DHL chuyển phát bộ chứng từ gốc tới ngân hàng Ajman Bank và nhân viên ngân hàng Ajman Bank đã xác nhận ký nhận thành công 5 bộ chứng từ.

Tuy nhiên sau đó không rõ vì lý do gì các bộ chứng từ gốc không còn lưu tại ngân hàng Ajman nên các ngân hàng Việt Nam đã liên tục yêu cầu ngân hàng Ajman thanh toán.

Nhận thấy sự trì hoãn, chây ỳ từ phía cả ngân hàng và người mua nên các công ty xuất khẩu đã kiểm tra trên hệ thống hãng tàu thì phát hiện cả 4 containers hàng đều đã biến mất khỏi cảng.

Khi phát hiện vụ việc hàng đã được lấy ra khỏi cảng, người mua không liên hệ được và nay công ty cũng đã đóng cửa tại trụ sở đăng ký. Vì vậy, các công ty đã yêu cầu ngân hàng Việt Nam điện đòi ngân hàng Ajman trả lại bộ chứng từ gốc và liên tục có điện truy vấn, kể cả qua các hình thức khác là email và điện thoại trực tiếp nhưng đến nay ngân hàng này vẫn chưa trả lời và chỉ thông báo là đã chuyển thông tin về trụ sở chính để giải quyết.

Sau khi được doanh nghiệp trình báo sự việc, Hiệp hội đã nhanh chóng báo cáo cơ quan chức trách liên quan và đề nghị phối hợp hỗ trợ giúp doanh nghiệp thu hồi được tiền hàng.

Do mất mát tổn thất quá lớn, cùng một đối tượng mua hàng, cùng một ngân hàng, cùng một hình thức lừa đảo có âm mưu, có tổ chức, khả năng có thể có sự cấu kết với ngân hàng/nhân viên ngân hàng, Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam đề nghị ngài Đại sứ Obaid Saeed Bin Taresh Al Dhaheri Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất tại Việt Nam khẩn trương yêu cầu các cơ quan chức năng tại UAE, các cơ quan thực thi pháp luật hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam và các cơ quan liên quan của Việt Nam tại UAE.

Bộ Nông nghiệp kiến nghị tạm giữ lô hàng hoa hồi tại cảng của UAE

Theo đó, yêu cầu cảng vụ Jebel Ali Port Authority tại UAE giữ lại lô hàng hoa hồi trị giá 126.300 USD và không cho lấy hàng ra khỏi cảng. Yêu cầu cảnh sát Dubai - Local Police Office In Jebel mở chuyên án điều tra để bắt giữ người mua, điều tra và trả lại 4 lô hàng đã bị lấy trước đó cho các doanh nghiệp và giúp thu hồi số tiền hàng cho doanh nghiệp Việt Nam.

Đồng thời sớm có biện pháp tạm giữ người đến nhận lô hàng hoa hồi theo lịch trình sẽ đến cảng vào ngày hôm nay (26/7/2023) để điều tra. Yêu cầu hãng tàu tại Dubai phối hợp hỗ trợ với Cảng vụ Jebel Ali và cảnh sát để tạm giữ lô hàng 26/7 và không cho phép lấy hàng.

Yêu cầu Ngân hàng Trung ương Dubai - UAE xem xét, giám sát thanh tra ngân hàng Ajman Bank PJSC là bên liên đới phải chịu trách nhiệm thu tiền hàng về cho doanh nghiệp Việt Nam theo đúng điều khoản thanh toán D/P.

Theo Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, đến thời điểm này có thể nói rằng vai trò can thiệp kịp thời của các Bộ, ban, ngành rất là quan trọng, trong đó Đại sứ quán Việt Nam tại Dubai, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã gửi công hàm; Thương vụ Việt Nam tại UAE đến làm việc trực tiếp và các cơ quan liên quan của UAE đã tiếp nhận thông tin.

Tuy nhiên, để có sự vào cuộc thực sự của các cơ quan thực thi pháp luật của UAE thì rất cần sự tác động và can thiệp hơn nữa, ở cấp cao hơn của Việt Nam chẳng hạn như Bộ Ngoại giao, Đại sứ và Ngân hàng Nhà nước vì tính chất giao dịch nghiêm trọng có sự tham gia của ngân hàng Ajman, là ngân hàng chịu trách nhiệm nhờ thu với đối tác ngân hàng Việt Nam.

Cũng theo Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, toàn bộ chứng từ gốc của lô hàng được ngân hàng Việt Nam gửi đến ngân hàng Ajman, được phát thành công cho ngân hàng và không rõ vì sao ngân hàng đã làm thất lạc bộ chứng từ đến tay người mua trong khi không hoàn thành nghiệp vụ thanh toán D/P với đối tác ngân hàng Việt Nam của người bán.

Khi được các ngân hàng Việt Nam truy vấn và yêu cầu cung cấp thông tin thì ngân hàng Ajman không tích cực hợp tác, không phản hồi thông tin và yêu cầu của ngân hàng Việt Nam.

Hiệp hội cho rằng với vai trò quản lý nhà nước trong đó có việc giám sát thực hiện nghiệp vụ thanh toán quốc tế, Ngân hàng Nhà nước có vai trò và tiếng nói để làm việc với Ngân hàng Trung ương Dubai, yêu cầu ngân hàng Trung ương Dubai xem xét, có biện pháp kiểm tra giám sát ngân hàng Ajman để yêu cầu ngân hàng Ajman phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm là ngân hàng nhờ thu D/P của bên mua với ngân hàng bên bán. Nếu không kịp can thiệp với hãng tàu, với cảng vụ, với cảnh sát Dubai UAE thì chắc chắn container hoa hồi trị giá 126.300 USD sẽ bị mất trắng như 4 container hàng trước đó.