Mập mờ nguồn gốc, chất lượng thuốc điều trị Covid-19

Trong vai một người cần mua thuốc điều trị Covid-19, phóng viên hỏi mua thuốc điều trị tại một số quầy thuốc ở quận Thanh Xuân (Hà Nội).

Tại đây, người bán nhiệt tình tư vấn giới thiệu về các loại thuốc có xuất xứ nước ngoài như Mỹ, Nga, Trung Quốc... và các loại thuốc này đang rất được ưa chuộng.

Theo lời giới thiệu của một nhân viên nhà thuốc, loại thuốc điều trị Covid-19 có tên Areplivir do Nga sản xuất với giá 2,9 triệu đồng/hộp. Thuốc này có khả năng phòng chống lây nhiễm và điều trị hiệu quả Covid-19.

“Khi mắc Covid-19, chỉ cần uống thuốc này, 2,3 ngày sau sẽ âm tính. Nhiều người dùng thử và thấy hiệu quả”, nhân viên nhà thuốc giới thiệu, đồng thời không quên tư vấn cho chúng tôi một số loại thuốc điều trị Covid-19 khác có xuất xứ từ Mỹ, Ấn Độ... và khẳng định có hiệu quả trong việc điều trị Covid-19 tại nhà.

Theo quan sát sơ bộ, những loại thuốc bên ngoài vỏ đều in chữ nước ngoài, không có nhãn phụ cho nên liều lượng và cách sử dụng đều do người bán thuốc tư vấn, chỉ định.

Cũng theo một nhân viên tư vấn khác, thuốc điều trị Covid-19 có nhiều dạng, dùng cho các lứa tuổi và giá thì "trên trời". Như thuốc điều trị Covid-19 của Nga, liệu trình 40 viên 10 triệu, hộp 100 viên 13 triệu, 17 viên giá gần 3 triệu…Trong khi đó, thuốc molnupiravir 400mg cũng được chào bán với giá 1,2 triệu đồng/vỉ 10 viên; molcovir có giá gần 5 triệu đồng cho 1 hộp 100 viên nang; thuốc Arbidol 200mg của Nga được rao bán giá 290-350 ngàn đồng/hộp 10 viên; thuốc Areplivir có giá từ 2,1-2,5 triệu đồng/hộp; thuốc Favipiravir và Remdesivir cũng được chào bán với giá từ 3-5 triệu đồng...

Thuốc điều trị Covid-19 “xách tay” được rao bán trực tiếp trong các hội nhóm, “chợ thuốc” trên mạng xã hội facebook

Đáng nói, không chỉ tại các quầy thuốc, trên chợ mạng, việc công khai kinh doanh các loại thuốc điều trị Covid-19 cũng diễn ra tràn lan.

Nhiều loại thuốc “xách tay” từ Mỹ, Đức, Nga hay Úc… được rao bán trực tiếp, rầm rộ trong các hội nhóm trên mạng xã hội như Facebook, Zalo…

Nhiều tài khoản chào bán thuốc điều trị Covid-19 với giá từ vài trăm cho đến vài triệu đồng/hộp, và thuốc luôn sẵn hàng, chỉ cần khách gọi là ship. Thuốc nhiều, đa dạng như vậy, nhưng luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng vì nguồn gốc, và tác dụng của thuốc không rõ ràng.

Tư vấn về thuốc hỗ trợ điều trị Covid-19, tài khoản facebokk “Duong Nguyen” giới thiệu một loại thuốc có tên nước ngoài, và được nhập về qua đường xách tay.

“Nước ngoài sản xuất nhiều, cho nên hàng lúc nào cũng sẵn. Khách muốn mua sỉ, lẻ đều có; mua nhiều thì sẽ được chiết khấu. Do có người quen ở Nga nên nhập thuốc này dễ hơn”, chủ tài khoản “Duong Nguyen” tư vấn.

Qua tìm hiểu của phóng viên, rất nhiều người bán thuốc trên mạng chỉ làm kiếm thêm thu nhập, không có chuyên môn chính về lĩnh vực y, dược. Nhưng khi có khách hỏi mua thuốc, họ đều tư vấn như những người có chuyên môn và tư vấn rất trôi chảy, có vẻ hiểu biết về thành phần, công dụng, liều lượng sử dụng các loại thuốc để thuyết phục người mua.

Thực tế, hồi tháng 1/2022, Cục Quản lý thị trường (QLTT) TP.Hồ Chí Minh đã phối hợp với Phòng Cảnh sát Kinh tế Công an TP.Hồ Chí Minh kiểm tra tại một căn nhà trên đường Huỳnh Tấn Phát, khu phố 6, thị trấn Nhà Bè, huyện Nhà Bè phát hiện và thu giữ tổng cộng 22.800 viên thuốc tân dược, được quảng cáo điều trị Covid-19 như: Molnupiravir Capsules Molnatris Mylan; Molnupiravir 800mg Tablets; Moluzen 400; Molnupiravir Capsules 200mg; Molaz Azista…

Đáng nói, đây không phải lần đầu cơ quan chức năng phát hiện các trường hợp buôn bán thuốc điều trị Covid-19 không rõ nguồn gốc.

Trước đó, tháng 9/2021, Công an quận Bắc Từ Liêm (TP.Hà Nội) và Đội Cảnh sát Kinh tế, Công an quận Bắc Từ Liêm đã bắt quả tang 1 nữ shipper đang giao hàng hóa tại phường Phú Diễn (quận Bắc Từ Liêm). Tại thời điểm kiểm tra, phát hiện người phụ nữ này đang giao những hộp thuốc tân dược bên trong chứa 1.000 viên thuốc phòng, điều trị Covid-19 có nhãn mác của Nga, tất cả đều không có hóa đơn chứng từ. Qua quá trình đấu tranh, khai thác, người này khai nhận lợi dụng tình hình dịch bệnh phức tạp, tâm lý người dân muốn mua các loại thuốc phòng, điều trị bệnh Covid-19, mua thu gom thuốc từ các nguồn trên mạng rồi thông qua trang Facebook để quảng cáo và giao dịch bán kiếm lời. Chỉ với 1.000 viên thuốc điều trị Covid-19 lậu đối tượng đã có thể thu lợi khoảng 100 triệu đồng.

Lực lượng QLTT Hà Nội phát hiện, thu giữ thuốc điều trị Covid-19 không rõ nguồn gốc, chất lượng

Hay sự việc cuối tháng 8/2021, Đội 15 - Cục QLTT Hà Nội đã phối hợp với Công an quận Hoàng Mai phát hiện đối tượng tập kết, kinh doanh 50 hộp thuốc ARBIDOL 10 viên/hộp và 3 hộp thuốc AREPLIVIR 40viên/hộp tại khu vực sân trước sảnh tòa CT16 KĐT Định Công, không có giấy tờ nào liên quan đến lô thuốc được cho là ức chế virus, tăng cường đề kháng, giảm tối đa lây nhiễm và thuốc điều trị Covid-19 tại Nga được mua qua mạng xã hội. Trong đó, thuốc ARBIDOL được mua với giá 180.000 đồng/hộp, thuốc AREPLIVIR được mua với giá 2,9 triệu đồng/hộp để bán lại kiếm lời.

Cẩn trọng thuốc không rõ nguồn gốc

Theo lãnh đạo Cục QLTT Hà Nội, lợi dụng tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp, một số đối tượng đã nhập lậu các mặt hàng y tế không qua kiểm định, không đảm bảo chất lượng vào thị trường, gây ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng.

Do đó, người dân cần cảnh tỉnh trước những lời quảng cáo môi trường mạng internet về thuốc điều trị Covid-19. Bởi hiện nay, phương án phòng chống Covid-19 tối ưu nhất chính là 5K + vaccine phòng Covid-19.

Từ những quảng cáo trên các trang mạng, thuốc điều trị Covid-19 trên thị trường có rất nhiều loại, người mua rất dễ mua thuốc theo cảm tính, nhiều loại thuốc nhập lậu, không có nhãn phụ, không rõ thành phần và tác dụng… Việc sử dụng thuốc như vậy có thể tiềm ẩn những nguy cơ đối với sức khoẻ.

Trước tình trạng phòng ngừa và chữa Covid-19 theo “lời mách” trên mạng xã hội ngày càng gia tăng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo rằng “hành động dựa trên thông tin sai lệch có thể trả giá bằng cả tính mạng”. Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) cũng cho biết, việc mua, bán, sử dụng các thuốc chưa được phép lưu hành trên thị trường này là vi phạm nghiêm trọng quy định của Luật Dược và tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người dân, giảm hiệu quả phòng, chống dịch, nguy cơ thuốc giả, thuốc nhập lậu. Đồng thời, cảnh báo người dân không nên tự ý mua thuốc điều trị Covid-19 trên mạng xã hội.

Tháng 12/2021, Bộ Y tế cũng đã ban hành Quyết định số 5666/QĐ-BYT về sửa đổi, bổ sung một số điểm của hướng dẫn chẩn đoán và điều trị Covid-19. Trong đó, nêu rõ danh mục 3 loại thuốc kháng vi rút trong điều trị Covid-19 gồm Remdesivir dùng cho bệnh nhân có triệu chứng trung bình, nặng; Favipiravir dùng cho trường hợp không triệu chứng, triệu chứng nhẹ, trung bình; Molnupiravir dùng cho bệnh nhân mức độ nhẹ... và do các cơ sở y tế cấp phát thuốc. Theo một số dược sĩ, khi bị mắc Covid-19, người bệnh cần liên hệ với các cơ sở y tế để được tư vấn có liệu trình điều trị phù hợp.