Bà Kim Thu - chuyên gia thị trường tôm Việt Nam thuộc Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho rằng, hạn ngạch và thuế đang “cản đường” xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường Hàn Quốc.

Cụ thể, theo chuyên gia này, trong 2 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Hàn Quốc đạt hơn 46 triệu USD, giảm 25% so với cùng kỳ năm 2022.

“Xuất khẩu tôm sang Hàn Quốc những tháng đầu năm nay đi theo xu hướng giảm chung trong bối cảnh kinh tế toàn cầu suy thoái, lạm phát tăng, sức mua giảm”, bà Thu thông tin.

Xuất khẩu tôm Việt sang Hàn Quốc đang thực hiện theo cơ chế hạn ngạch, nếu ngoài hạn ngạch, thì mức thuế nhập khẩu có thể lên tới 20%. Đây là một bất lợi lớn và làm giảm sức cạnh tranh của tôm Việt Nam trên thị trường này

Năm 2022, Hàn Quốc là thị trường có nhu cầu tiêu thụ tôm ổn định, cộng với lợi thế khoảng cách vận chuyển gần, lạm phát không căng thẳng như các nước phương Tây. Do vậy, cả năm, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Hàn Quốc đạt 468 triệu USD, tăng 26% so với năm 2021.

Trong 5 năm (2018-2022), xuất khẩu tôm Việt Nam sang Hàn Quốc tăng trưởng khá ổn định từ 386 triệu USD năm 2018 lên 468 triệu USD năm 2022, tăng 21%. Đặc biệt, các sản phẩm tôm chân trắng xuất khẩu sang Hàn Quốc tăng trưởng cao và liên tục từ năm 2019 đến nay.

Tuy nhiên, theo chuyên gia thị trường tôm Việt Nam, từ năm 2015 đến nay, Hiệp định FTA giữa Việt Nam với Hàn Quốc được thực thi tưởng như tạo thuận lợi về thương mại và thuế quan nhập khẩu cho sản phẩm này, song các doanh nghiệp hội viên của VASEP lại cho rằng, từ thực tế, sản phẩm tôm Việt Nam nhập khẩu vào Hàn Quốc đang bị “vướng” quy định về hạn ngạch.

Đó là tình trạng Chính phủ Hàn Quốc yêu cầu đấu giá mua hạn ngạch nhập khẩu tôm từ Việt Nam vào nước này với giá 14-16% giá trị nhập khẩu.

Nếu ngoài quota thì mức thuế nhập khẩu là 20%. Như vậy, nhập khẩu tôm Việt Nam vào Hàn Quốc chịu mức thuế 14-20%. “Đây là một bất lợi lớn và làm giảm sức cạnh tranh của tôm Việt Nam trên thị trường Hàn Quốc”, chuyên gia của VASEP nhận định.

Trong khi, Peru và Hàn Quốc cũng có FTA (thuế 20% giảm theo lộ trình 5 năm từ tháng 8/2011, đến nay đã về 0%), nhưng sản phẩm tôm Peru xuất vào thị trường Hàn Quốc không có quota và thuế đã về 0%.

Mỗi năm, Hàn Quốc NK trên 100.000 tấn tôm với giá trị từ 800 triệu USD - 1 tỷ USD. Trong đó, tôm Việt Nam luôn chiếm thị phần cao nhất trên 50%. Số lượng tôm xuất khẩu sang Hàn Quốc của Việt Nam đã hơn 50.000 tấn, tức là hiện tại đã cao gấp 3-4 lần số lượng trong quota (15.000 tấn với mức thuế nhập khẩu 0%).

Đối với nguồn cung từ Peru, giai đoạn từ năm 2018-2022, nhập khẩu tôm vào Hàn Quốc tăng gấp 10 lần. Riêng năm 2022, nhập khẩu tôm từ Peru vào Hàn Quốc ghi nhận mức tăng trưởng mạnh 176% so với năm 2021.

Để cải thiện khả năng cạnh tranh của tôm Việt Nam trên thị trường Hàn Quốc và gia tăng xuất khẩu vào thị trường này, mới đây, VASEP đã gửi Công văn tới Bộ trưởng Bộ Công Thương kiến nghị Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao rà soát và kiến nghị với phía Hàn Quốc xem xét việc bãi bỏ hạn ngạch nhập khẩu tôm từ Việt Nam và có giải pháp liên quan đến việc điều chỉnh thuế suất về 0% cho tôm Việt Nam trong VKFTA (giống Peru).