Xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ: Thủ đoạn ngày càng tinh vi, khó phát hiện
Đó là nhận định của ông Lê Hồng Hà - Cục trưởng Cục QLTT Gia Lai về thực trạng các hành vi xâm phạm quyền SHTT hiện nay trên địa bàn tỉnh.
Cục trưởng Lê Hồng Hà cho rằng, hành vi vi phạm về xâm phạm quyền SHTT trong thời gian qua đang diễn ra khá phổ biến với rất nhiều loại sản phẩm, hàng hóa, có khả năng gây thiệt hại cho doanh nghiệp, người tiêu dùng và cho xã hội.
Các hành vi vi phạm ngày càng có tổ chức hơn, nguy hiểm hơn. Các đối tương vi phạm có tổ chức, có tiềm lực kinh tế, có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao. Bên cạnh đó, sự phát triển của khoa học công nghệ cũng đã tạo điều kiện cho các đối tượng sản xuất hàng hóa vi phạm ngày càng tinh vi hơn, khó phát hiện hơn.
Lực lượng QLTT Gia Lai xử lý các vụ việc vi phạm |
Đơn cử, ngày 17/7/2021, Đội QLTT số 2 - Cục QLTT Gia Lai đã tiến hành kiểm tra đột xuất Hộ kinh doanh Võ Thành Vinh (Mắt kính Vinh OPTICAL), địa chỉ 32 Phan Bội Châu, phường Hội Thương, thành phố Pleiku và phát hiện Hộ kinh doanh đang sử dụng mạng xã hội facebook để livestream, bán hàng. Kết quả kiểm tra phát hiện ông Võ Thành Vinh đang kinh doanh hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ; bán mắt kính các loại giả mạo nhãn hiệu; kinh doanh hàng giả mạo nhãn hiệu trên môi trường Internet. Cục QTTT tỉnh Gia Lai đã ban hành quyết định xử phạt và tịch thu toàn bộ hàng hóa vi phạm.
Trước đó, ngày 22/12/2020, Đội QLTT số 2 phối hợp Công an tỉnh Gia Lai kiểm tra đột xuất 2 cơ sở kinh doanh tại huyện Chư Sê. Qua kiểm tra phát hiện, 2 cơ sở này đang bày bán 607 túi xách giả mạo các nhãn hiệu Louis Vuitton, Chanel, Hermes, Gucci. Sau khi làm việc với đại diện các chủ thể quyền của các nhãn hiệu được bảo hộ tại Việt Nam, Đội QLTT số 2 đã hoàn chỉnh hồ sơ chuyển Cục QLTT để trình UBND tỉnh ban hành quyết định xử phạt đối với bà Ngô Thị Mỹ Lệ và bà Phạm Thị Mỹ Lang tổng số tiền là 94 triệu đồng. Đình chỉ hoạt động kinh doanh hàng hóa vi phạm 02 tháng đối với 02 cơ sở. Đồng thời tịch thu toàn bộ 607 cái túi xách giả mạo nhãn hiệu các loại theo quy định của pháp luật.
Đáng chú ý, theo lãnh đạo Cục QLTT Gia Lai, các hành vi xâm phạm quyền SHTT diễn ra ngày càng phổ biến trên môi trường thương mại điện tử, trên các ứng dụng mạng xã hội. Chỉ trong 10 tháng đầu năm 2021, lực lượng QLTT Gia Lai đã kiểm tra và xử lý hơn 20 vụ vi phạm liên quan đến SHTT, số tiền xử phạt lên đến hơn 2,7 tỷ đồng.
Chỉ ra nguyên nhân dẫn đến những hành vi vi phạm về SHTT gia tăng, Cục trưởng Lê Hồng Hà cho rằng, hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, xâm phạm SHTT luôn tạo ra “siêu lợi nhuận”, lôi kéo được nhiều đối tượng tham gia, kể cả những người lao động và trên nhiều địa bàn khác nhau.
Không chỉ vậy, hàng hóa sản xuất trong nước tuy đa dạng, phong phú về mẫu mã, chất lượng nhưng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng, nhất là người tiêu dùng có thu nhập thấp, ở vùng sâu, vùng xa. Vì vậy, nhiều người vẫn chấp nhận mua những sản phẩm có chất lượng thấp với giá thành rẻ.
Thêm vào đó, phần lớn các chủ sở hữu trí tuệ chưa thực sự chú ý đến việc bảo vệ quyền lợi của mình, chưa có ý thức cao trong việc đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hoá.
“Có những doanh nghiệp do sợ bị ảnh hưởng đến uy tín, thị phần… đã không dám công khai về sản phẩm bị làm giả hoặc không hợp tác với cơ quan QLTT trong việc xử lý vi phạm của sản phẩm bị làm giả. Nhiều doanh nghiệp chưa có ý thức trong việc phát hiện và ngăn ngừa việc làm giả các sản phẩm của mình, chưa chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc kiểm tra, kiểm soát”, Cục trưởng Lê Hồng Hà thông tin.
Kiến nghị những giải pháp để hạn chế, ngăn chặn các hành vi xâm phạm quyền SHTT, Cục trưởng Lê Hồng Hà đề xuất, tiếp tục hoàn thiện các quy định pháp luật về SHTT và xử lý vi phạm SHTT cho phù hợp, đáp ứng được các yêu cầu thực tế hiện nay.
Cần xem xét quy định để cơ quan thực thi chủ động phát hiện, kiểm tra và xử lý vi phạm hành chính liên quan đến các hành vi xâm phạm quyền sở hữu công nghiệp mà không cần phải có đơn yêu cầu của chủ thể quyền hoặc của người bị hại.
Bên cạnh đó, Cục QLTT Gia Lai cũng đề xuất, cần sớm sửa đổi, bổ sung Nghị định 99/2013/NĐ-CP quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực SHTT, trong đó, cần có những quy định rõ ràng ở mức độ nào thì xử phạt hành chính, mức độ nào thì phải truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đồng thời đề xuất, Tổng cục QLTT tiếp tục tổ chức các khóa tập huấn, đào tạo chuyên sâu, cụ thể về các lĩnh vực: Hàng giả; Giả mạo nhãn hiệu; Xâm phạm quyền; Chỉ dẫn địa lý; Quyền tác giả; Quyền liên quan... để công chức tiếp cận cụ thể, nâng cao kỹ năng phân tích tình huống, thống nhất áp dụng pháp luật trong toàn lực lượng.
Ngoài ra, cần đẩy mạnh các biện pháp truyền thông để nâng cao nhận thức của người tiêu dùng, các doanh nghiệp cần tăng cường quản lý, giám sát tiêu thụ hàng hoá và chủ động khiếu nại khi bị xâm phạm. Công khai các cá nhân, tổ chức bị xử lý về hành vi này để Nhân dân, doanh nghiệp, người tiêu dùng được biết .