Nhiều kỳ tích sau một năm thực thi UKVFTA

Theo số liệu sơ bộ của Tổng cục Hải quan, kim ngạch song phương Việt Nam - Vương quốc Anh trong năm 2021 đạt 6,61 tỉ đô la Mỹ, tăng trưởng 17,24%, cơ bản đã phục hồi được về mức kim ngạch năm 2019 sau một năm giảm sâu do tác động của dịch Covid-19.

Đáng chú ý, hầu hết mặt hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Anh đều tăng trưởng tốt. Dẫn đầu tốc độ tăng trưởng lần lượt là: Sắt thép (1,183%), cao su (82,3%), nông sản (70,8%), sản phẩm mây, tre, cói và thảm (60,3%), hạt tiêu (48%), phương tiện vận tải và phụ tùng (35,3%), gốm sứ (35,2%), máy móc, thiết bị, dụng cụ phụ tùng khác (21%)…

Đánh giá về những con số này, lãnh đạo Bộ Công Thương nhận định, kết quả đạt được nêu trên có vai trò đòn bẩy vững chắc của Hiệp định UKVFTA. Cụ thể, nhờ được giảm thuế nhập khẩu về 0% sau ngày 1/1/2021, nhiều sản phẩm có lợi thế cạnh tranh vượt trội tại thị trường Anh so với sản phẩm cùng loại của Trung Quốc, Thái Lan, Malaysia, Indonesia và nhiều nước khác. Nguyên nhân chính là những nước này chưa có Hiệp định Thương mại tự do (FTA) với Vương quốc Anh.

Kim ngạch song phương Việt Nam - Vương quốc Anh trong năm 2021 đạt 6,61 tỉ đô la Mỹ, tăng trưởng 17,24%

“Mức tăng trưởng xuất khẩu ấn tượng đang đặt kỳ vọng cho năm 2022 khả quan khi kinh tế Anh phục hồi cộng với sự nỗ lực của các doanh nghiệp Việt Nam và sự tiếp sức, hướng dẫn của các chương trình xúc tiến thương mại quốc gia”, lãnh đạo Bộ Công Thương nhận định.

Ông Lương Hoàng Thái - Vụ trưởng Vụ chính sách Thương mại và Đa biên, Bộ Công Thương cho biết, dư địa hợp tác giữa Việt Nam và Vương quốc Anh còn rất lớn bởi hiện nay, hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Anh chiếm chưa đến 1% trong tổng số hàng nhập khẩu vào Anh. Ở chiều ngược lại, hàng hóa xuất khẩu của Anh cũng chiếm phần nhỏ trong lượng nhập khẩu của Việt Nam.

Chưa kể, hiện nay, Chính phủ Anh đã chủ động thực hiện chiến lược thương mại “Global Britain” nhằm thúc đẩy xuất khẩu. Anh cũng sẵn sàng mở cửa thị trường nội địa theo phương thức “có đi có lại” với các đối tác nước ngoài thông qua các FTA . Đồng thời, thúc đẩy đàm phán các FTA với 19 quốc gia hoặc Liên minh các quốc gia trong đó tập trung ưu tiên các đối tác thương mại lớn như EU, Mỹ, Nhật Bản, Ấn Độ.

Ngoài ra, Vương quốc Anh cũng quyết tâm gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), đồng nghĩa với việc sẵn sàng mở của thị trường cho nhiều sản phẩm của 11 nước thành viên tham gia Hiệp định này để đổi lấy quyền tiếp cận thị trường ưu đãi cho các sản phẩm xuất khẩu của các doanh nghiệp Anh. Khi đó, nhiều sản phẩm Việt Nam tại thị trường Anh sẽ phải cạnh tranh với các đối thủ mạnh đến từ các nước CPTPP.

Do vậy, Vụ trưởng Lương Hoàng Thái khuyến nghị, doanh nghiệp Việt Nam cần nhanh chóng tận dụng cơ hội từ UKVFTA mang lại. Trong đó, doanh nghiệp phải tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn Anh, châu Âu, đồng thời tích cực chủ động xây dựng và phát triển quan hệ bạn hàng với các các Tập đoàn phân phối lớn như Tesco, Sainburry, Whole Foods, Waitrosse, Mark & Spencers, Liddle, Cosco, Aldi, Strada, Westmill…

Thay đổi để nắm bắt cơ hội

Đại sứ Việt Nam tại Anh Nguyễn Hoàng Long cho biết, thực tế một năm qua cho thấy, dù Anh là thị trường tiềm năng nhưng doanh nghiệp Việt vẫn chưa sẵn sàng trong việc thâm nhập, khai thác lợi thế cũng như khả năng cạnh tranh với đối tác.

Đơn cử, việc gửi sản phẩm chào hàng với giá quá cao hoặc không đủ giấy tờ chứng nhận hàng hóa theo tiêu chuẩn của nước sở tại, thời gian giao hàng lâu… là những nguyên nhân khiến hàng hoá Việt Nam chưa tiếp cận sâu được tại thị trường Anh.

Ông Nguyễn Hoàng Long cũng chỉ ra rằng các doanh nghiệp nhập khẩu và người tiêu dùng Anh coi trọng giá trị hàng hóa theo triết lý không phải lúc nào giá rẻ nhất cũng là tối ưu nhất. Điều quan trọng là doanh nghiệp phải đảm bảo sản phẩm có chất lượng tốt, đáp ứng yêu cầu thị trường, phải cung cấp dịch vụ khách hàng tốt và giao hàng đúng hạn cũng như đảm bảo tính minh bạch với khách hàng. Ngoài ra, các doanh nghiệp Anh cũng coi trọng đối tác đề cao việc bảo vệ môi trường, tham gia hoạt động xã hội và có khả năng quản trị tốt.

Để tận dụng tối đa cơ hội xuất khẩu vào thị trường Anh, doanh nghiệp phải thay đổi, phải chủ động tổ chức sản xuất theo tiêu chuẩn Anh, châu Âu...

Đưa ra những khuyến cáo đối với doanh nghiệp Việt Nam, Nghị sĩ Graham Stuart - Đặc phái viên Thương mại của Thủ tướng Anh cho biết, các doanh nghiệp Việt đang gặp nhiều thách thức từ thị trường Anh, kể từ khi nước này rời EU. Cụ thể, thủ tục về các loại giấy chứng nhận, thủ tục kiểm soát hải quan, động thực vật, khai báo thuế, nộp thuế sẽ phải tuân theo hướng dẫn mới của Anh.

Chẳng hạn, trước đây các loại giấy chứng nhận cấp cho sản phẩm sang EU được áp dụng cho xuất khẩu sang Anh, nhưng giờ đây doanh nghiệp Việt Nam muốn xuất khẩu vào Anh phải có giấy chứng nhận được phía Anh chấp thuận, đồng thời phải dẫn chiếu luật của Anh thay vì luật của EU.

Lãnh đạo Vụ Chính sách thương mại và Đa biên cũng khuyến cáo, để tận dụng tối đa cơ hội xuất khẩu vào thị trường Anh, phải chủ động được công nghệ bảo quản và vận chuyển nông sản bằng đường biển; sử dụng tốt chính sách tín dụng ưu đãi và dịch vụ đánh giá, xác minh tín nhiệm của khách hàng của các ngân hàng Anh