Ngày 4/8, Ban Chỉ đạo Quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 quốc gia) tổ chức Hội nghị sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2022 và phương hướng nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới.

Dùng pháp nhân công ty để buôn lậu số lượng lớn

Báo cáo tại Hội nghị, ông Lê Thanh Hải, Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia cho biết, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả diễn ra dưới các hình thức mang vác, vận chuyển nhỏ lẻ, qua đường mòn, lối mở, giao dịch, trao đổi hàng hoá cư dân biên giới có chiều hướng giảm mạnh.

Song, các đối tượng vi phạm có xu hướng chuyển sang lợi dụng pháp nhân và sự thông thoáng từ khâu thành lập, quản lý doanh nghiệp, ký kết hợp đồng thương mại, khai báo hải quan, thông quan và hậu kiểm để buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả với quy mô lớn hơn với phương thức và thủ đoạn tinh vi hơn.

Trong khi đó, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát điều tra về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (Cục C03 - Bộ Công an) Vũ Như Hà cho rằng, hiện nay các đối tượng buôn lậu đã chuyển đổi phương thức buôn lậu bằng các pháp nhân là doanh nghiệp nhất là các mặt hàng có nhiều biến động như xăng dầu. Bên cạnh đó, đan xen với hoạt động buôn lậu với hoạt động rửa tiền, chuyển tiền với số lượng lớn. Đến nay, Cục C03 đã phát hiện và bắt giữ nhiều đường dây về vận chuyển tiền qua biên giới, đặc biệt là việc chiếm đoạt tiền hoàn thuế vừa qua bị phát hiện lên đến 500 tỷ đồng.

Cũng theo ông Vũ Như Hà, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trên các nền tảng mạng xã hội như Youtube, Facebook, Zalo, Tiktok ngày càng gia tăng, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh, với các vi phạm của nhiều nhóm mặt hàng thiết yếu. Cùng với đó là các hình thức khác như lừa đảo, trốn thuế trên không gian mạng ngày càng gia tăng.

Vì thế, các lực lượng chức năng cần tập trung đấu tranh mạnh với các đường dây, ổ nhóm lớn, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng và địa phương để bóc gỡ các đường dây từ gốc đến ngọn.

Trong 6 tháng đầu năm 2022, các lực lượng chức năng cả nước đã phát hiện, xử lý 54.199 vụ việc vi phạm (giảm 25% so với cùng kỳ). Trong đó, 5.243 vụ buôn bán, vận chuyển trái phép hàng cấm, hàng lậu (giảm 53,7% so với cùng kỳ); 47.781 vụ gian lận thương mại, gian lận thuế (giảm 4,7% so với cùng kỳ; 1.019 vụ hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ (giảm 90% so với cùng kỳ). Thu nộp ngân sách nhà nước 3.728 tỷ đồng.

Tổng Cục trưởng Trần Hữu Linh cho rằng, các đối tượng vi phạm hoạt động rất manh động

Ông Trần Hữu Linh, Tổng Cục trưởng Tổng cục Quản lý thị trường (Bộ Công Thương) cho biết, qua công tác kiểm tra, kiểm soát cho thấy, trong nội địa, tại các địa bàn trọng điểm như TPHCM, Thanh Hóa, Bắc Ninh, Long An, Tiền Giang, Bình Dương, Kiên Giang… các đối tượng vi phạm hoạt động rất manh động, nhiều vụ việc lớn về kinh doanh hàng nhập lậu, hàng cấm, sản xuất buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng đã được Tổng cục Quản lý thị trường chỉ đạo kiểm tra, xử lý.

Tổng Cục trưởng cũng bày tỏ lo ngại khi các đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả hiện nay thuê hoặc lập pháp nhân là công ty để dễ dàng buôn lậu với số lượng lớn rồi tuồn ra thị trường nội địa tiêu thụ. Đáng chú ý theo Tổng Cục trưởng Trẫn Hữu Linh, thương mại điện tử trong thời gian đại dịch Covid-19 cũng rất phát triển. Các tổ chức, cá nhân lợi dụng giao diện điện tử sử dụng nhiều phương thức thủ đoạn từ rao bán quảng cáo, đăng tải mặt hàng trên Facebook, Tik Tok, Instagram. “Hầu hết các mặt hàng này đều xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, là hàng giả, kém chất lượng”, Tổng Cục trưởng cho hay.

Kết quả 6 tháng đầu năm 2022, lực lượng Quản lý thị trường đã xử lý trên 17.300 vụ vi phạm; thu nộp ngân sách gần 137 tỷ đồng; chuyển cơ quan điều tra 54 vụ.

Còn tiếp tay, buôn lậu còn nhức nhối

Phát biểu kết luận Hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh, Trưởng Ban chỉ đạo 389 quốc gia ghi nhận và biểu dương ban chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương, các lực lượng chức năng về những kết quả đạt được trong 6 tháng đầu năm 2022.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cũng thẳng thắn nêu rõ, đây chưa phải là phát hiện hết. Bởi vì tình hình hàng lậu, hàng gian lận vẫn có chiều hướng tăng lên, nhất là khi chúng ta quay trở lại trạng thái bình thường, các hoạt động phát triển kinh tế-xã hội diễn ra nhiều hơn, nguồn cung của một số mặt hàng bị đứt gãy chuỗi như xăng dầu, dược phẩm, hàng thiết yếu…

Trong bối cảnh đó, xu hướng buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả có chiều hướng gia tăng. Một số phương thức, thủ đoạn mới cũng được các đối tượng lợi dụng, thực hiện như: Đội lốt doanh nghiệp, lừa đảo trên các giao dịch điện tử dẫn đến việc khó kiểm soát hàng giả, hàng vi phạm bản quyền.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cũng cho rằng, để tình trạng buôn lậu, hàng giả, gian lận thương mại còn nhức nhối như hiện nay là có sự tiếp tay, bảo kê của lực lượng chức năng. Do đó, cần nhận diện rõ vấn đề nổi cộm hiện nay trong đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả chính là phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi của các đối tượng. Bên cạnh đó, cần tập trung rà soát thể chế để sửa đổi, bổ sung kịp thời với tình hình thực tế.

Theo Phó Thủ tướng Thường trực, nhiệm vụ thời gian tới còn rất lớn, nhất là từ nay đến cuối năm, các hoạt động phát triển kinh tế-xã hội diễn ra nhiều hơn, đặc biệt là các dịp lễ, tết... sẽ làm gia tăng khả năng buôn lậu, gian lận, hàng giả, do vậy Phó Thủ tướng yêu cầu các đơn vị phải xác định công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả có những nơi, những chỗ có những lực lượng có "bảo kê" cho hoạt động buôn lậu….Song song đó, cần phải nhận diện được các vấn đề nổi cộm hiện nay, đặc biệt là phương thức, thủ đoạn mới trong buôn lậu, gian lận, hàng giả để có phương án đấu tranh.

Đối với việc xử lý hàng thu giữ, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ yêu cầu, lực lượng chức năng cần phối hợp, chia sẻ thông tin với nhau để có phương án tối ưu, tránh sự chồng chéo gây lãng phí.

“Các lực lượng chức năng khẩn trương cập nhật tình hình thực tế, dự báo biến động trong các dịp nghỉ lễ, đặc biệt là Tết Nguyên đán 2023, trong đó, tập trung vào các tuyến hàng không, đường biển, đường bộ, khu vực các tỉnh giáp biên, việc kiểm soát hàng buôn lậu qua biên giới”, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ chỉ đạo.